In this episode, you will hear the story of an Albanian girl who, thanks to her beautiful, engineering mind, lives and works in Munich, in one of the best areas, because her job at BMW allows her!
Aledia Bilali was born and raised in Shkodër. Since she was little, she has had a passion for equations and the mathematical world has attracted her, but also the star of fate has guided her; towards some unusual choices.
She is 32 years old and has already finished her PhD, fully sponsored by BMW, because the famous German company has just spotted her and invested in this young Albanian.
In this podcast, she talks about her journey, dreams and what happens inside giant companies, where people get priority every day, but always when you put your brain to work. Without talent and will, no one can reach you today, no matter how much the tones for respecting human rights have increased.
In this episode I myself remembered how beautiful it is to be young today, in this world full of chances. I do not agree with the critics that life is more difficult for the younger generation...
Listen to Aledia 😉👍
Transcribed podcast
Mira Kazhani: Here we are in another episode of the Voice with Goodness Podcast. The guest of this podcast is an Albanian who lives in Munich, she is a young girl, an engineer, but she is not an ordinary engineer, she is such a lady that the people of the famous BMW in Munich recruited her and kept her for themselves , that's enough to start the conversation, isn't it Aledia.
Did you go to BMW or did BMW come to you?
Aledia Bilali: Actually we met in the middle. I have done masters in traffic engineering, it is not the usual engineering…
Mira Kazhani: I would die and not find out that there is a master's degree in traffic.
Aledia Bilali: Actually, it is one of the specializations of construction engineering and it is not very common, because in Albania it is not offered as a branch at all.
Mira Kazhani: Traffic is provided.
Aledia Bilali: Traffic is offered from one side, but no traffic study from this aspect. I studied for my master's degree at the Technical University of Munich, which is the best university in Germany and I say this with a little pride.
Mira Kazhani: Say it with great pride!
Aledia Bilali: And considering that BMW is a car company and it is the base, but it also deals with the issue of traffic because it is very important for private companies to cooperate with universities, to know what impacts they have, when they produce cars, produce and traffic.
Mira Kazhani: Let's take things in order, first at the best University in Germany, in Munich, did the school 10s lead to Albania, or 10s lead to something, then there is something else in the personality that I want to you explain to me.
Aledia Bilali: 10-tat janë të rëndësishme deri në një farë pike, por nuk mendoj se 10-tat janë gjithçka. Për mua, 10-tat kanë qenë një trampoline. Unë kam pas një qëllim dhe që në fillimet e mia, si filllim në gjimnaz 10-tat më kanë ndihmuar të fitoj medaljen e artë. 10-tat më kanë ndihmuar që të fitoj bursë në universitet, më kanë ndihmuar që të pranohem në universitet në Gjermani, por normalisht ato nuk janë gjithçka. Duhet të kesh synime dhe 10-tat thjesht të ndihmojnë. Për mua ky ka qenë një rrugëtim, për dikë tjetër mund të ketë qenë diçka ndryshe, që ndoshta nuk i duhen 10-tat për të arritur aty ku do.
Mira Kazhani: Ke marrë ndonjëherë 9-të diku, 8-të?
Aledia Bilali: Patjetër, patjetër…
Mira Kazhani: Më qetësove tani. Je humane (qesh)
Aledia Bilali: Në gjimnaz jo, sepse në gjimnaz duhet që përfundimtarja të jetë 10 që të marrësh medaljen, po pjesa tjetër e universitetit…
Mira Kazhani: I kishe këto 10-ta nga studimi i gjatë apo në trurin tënd ka një factor X? Ti memorizon shpejt, ta pret truri themi ne?
Aledia Bilali: Unë mendoj se është një kombinim i të dyjave, nga njëra anë Zoti më ka dhënë aftësinë që që të jem e kapshme, sidomos në shkencat ekzakte, se normalisht kur studion për inxhinieri është e nevojshme kjo gjë, por nga ana tjetër edhe punoj shumë. Sepse njëra pa tjetrën…
Mira Kazhani: Ke qenë sistematike Aledia gjithmonë, punoje natën, punoje në mëngjes, pasdite, kishe një orar si ke funksionuar ti?
Aledia Bilali: Unë kam punuar shumë që në fillim. Në gjimnaz ka qenë periudha që kam punuar më tepër se kisha një qëllim që doja ta arrija, pastaj në vazhdimësi dhe në universitet ka qenë e njëjta gjë. Nuk është se kam mësuar vetëm kur kam pasur provime. Kam qenë rrjedhimisht sistematike dhe ajo besoj më ka ndihmuar që të arrij gjëra që i kam patur qejf t`i arrij, por edhe mos të lodhesha aq shumë sa të kaloja në stërmundim.
Mira Kazhani: Si e kupton një njeri që do të bëhet inxhinier, ka ndonjë lloj talenti? Përgjithësisht inxhinieria duket si një profesion për burrat. Ka qenë gjithmonë. Edhe në klasat në Tiranë është dëgjuar gjithmonë, shumë djem, ndonjë vajzë tek tuk. Edhe kur vajzat janë bërë inxhiniere duket sikur ato kanë një dhunti të rrallë që është përgjithësisht e burrave. A mendon ti vërtet Aledia se ka diçka në trurin e meshkujve që është një e dhënë më shumë për këto shkencat ekzakte për inxhinierinë dhe te femrat është diçka e rrallë, e lindur.
Aledia Bilali: Nuk mendoj se ka diçka që i bën meshkujt më të aftë, që të jenë të suksesshëm në universitetet nga ana e ADN-së apo nga ana e trurit. Besoj se si të dy si meshkujt si femrat kanë të njëjtin kapacitet që të jenë të suksesshëm në karrierën akademike. Kur flitet për inxhinierinë si profesion, çfarë pune bën kur del në jetë, sidomos inxhinieria e ndërtimit ka tendencën për të qenë më tepër profesion mashkullor, që besoj është më tepër e prirur nga ideja që ti do të punosh në terren dhe terreni është më tepër për meshkujt. Por inxhinieria nuk ka vetëm pjesën e terrenit, ka shumë dimensione…
Mira Kazhani: Inxhinieria ka pafundësi degëzimesh edhe me teknologjinë, ja rasti yt për shembull.
Aledia Bilali: Rasti konkret. Dhe besoj se kjo është më tepër një mit, që inxhinieria është më tepër për meshkuj.
Mira Kazhani: Ti që e vogël ke dashur të bëhesh inxhiniere, e ke ditur që do të bëshesh inxhiniere apo e ke kuptuar gjatë rrugës? Për shembull, kam një shoqe unë që në vend që të bëhej inxhiniere, u bë miss Tirana dhe mendoj se kjo gjëja e çoi në një rrugë tjetër të jetës, por i kemi parë aftësi shumë të mira në inxhinieri. Do ishte bërë një inxhiniere e mirë. Ti e ke patur këtë talent, e ke patur këtë prirje që e vogël apo…
Aledia Bilali: Unë kur kam qenë e vogël kam menduar të bëhem austronaute. Që kur kam qenë e vogël kam patur një dashuri të madhe për matematikën edhe fizikën. Edhe mezi prisja atë pushimin e verës që kishim ne edhe i thoja mamit që të më blinte libra, që të zgjidhja ushtrime matematikore. Brezi im, ne nuk kemi patur internet, edhe për mua atëherë internet ka qenë libri i dijes apo enciklopedia. Varet se si e sheh inxhinierinë, mund ta shohësh edhe nga aftësitë që duhen, shkencat ekzakte por edhe nga ana praktike, që është një temë tjetër. Për mua, unë kam patur gjithmonë pjesën e shkencave ekzakte. Kjo ka qenë një nga arsyet kryesore pse unë zgjodha që të vazhdoja inxhinierinë.
Mira Kazhani: Si do ta zgjidhje ti trafikun, në çdo qytet, por le të flasim për Tiranën? Po ta kishe sot në dorë çfarë do të bëje ti? Si do ta çliroje ti trafikun?
Aledia Bilali: Kjo është pyetje shumë interesante dhe e marr shpesh këtë pyetje. Unë do filloja duke dhënë një koncept pak a shumë të përgjithshëm. Nëqoftëse në Shqipëri kur flasim për trafik ne diskutojmë a të vendosim një semafor këtu, një semafor atje për të rregulluar trafikun…
Mira Kazhani: Po një polic aty.
Aledia Bilali: Po një polic këtu, një polic atje, çfarë diskutohet përgjithësisht në botë për zgjidhjen e trafikut, për shembull në departamentin ku unë kam bërë doktoraturën në Mynih kisha një kolege që studionte se çfarë impakti ka nëqoftëse do t’i heqim semaforët, se si ndikon kjo në rritjen e efiçensës të trafikut…
Mira Kazhani: Se di çfarë mund të ndodhë në Tiranë nëse i heqim semaforët
Aledia Bilali: Janë raste…
Mira Kazhani: Duhet parë...
Aledia Bilali: Po duhet parë.
Mira Kazhani: Se mbase është pak eksperiment për gjermanët, që presin gjithsesi.
Aledia Bilali: Vetëm për të parë se në çfarë nivelesh flitet në Shqipëri për trafikun dhe në çfarë nivelesh flitet në botë.
Mira Kazhani: E qartë, ja edhe unë sapo e bëra padashje shkova aty.
Aledia Bilali: Normalisht me zhvillimet e teknologjisë, flitet shumë për Inteligjencën Artificiale, për machine learning. Për mua nëse do të zgjidhet trafiku në Tiranë mund ta fillosh shumë thjesht, transporti publik, përmirësimi i transportit publik. Mos gaboj, kryebashkiaku i Bogotës ka thënë që nëqoftëse do të shikosh se sa i zhvilluar është një vend mos shihni të varfërit që përdorin makina private, por shih të pasurit që përdorin transportin publik. Dhe unë aty do e nisja. Te përmirësimi i transportit publik që njerëzit të kenë një mënyrë tjetër për të shkuar nga A te B. Nëse iu jep njerëzve një mundësi ndryshe, atëherë ti çliron shumë trafik. E dyta do e nisja çfarë bëhet në Gjermani, por edhe në vendet e tjera të botës, është prioritizimi i transportit publik. Marrim parasysh Tiranën shembull konkret. Ne shohim që semaforët kanë një numërim mbrapsht, që për sa sekonda del e kuqja, sa sekonda del jeshilja. Kjo tregon që semaforët janë fiks. Nuk i adapton sipas kushteve të trafikut, ose nga ardhja e një autobusi. Në momentin që ti adopton semaforët që po vjen një autobus, ti e zgjat fazën jeshile atëherë ti i jep frymë trafikut. Dhe duke e prioritizuar transportin publik, i bën njerëzit që të përdorin më tepër transportin publik. Se për njerëzit, si për ty edhe për mua është e rëndësishme se sa zgjat udhëtimi nga A te B.
Mira Kazhani: Të mbërrijmë sa më shpejt në destinacion, këtë duan të gjithë njerëzit në çdo cep të botës.
Aledia Bilali: Patjetër. Dhe unë këtu do e vendosja fokusin. Pika e tretë që besoj se është e rëndësishme, nëqoftëse duam ta studiojmë trafikun ashtu siç duhet është të marrim vendime të informuara. Do e studiosh bazuar në të dhënat konkrete dhe reale. Në momentin që i bën këto dhe i kombinon bashkë, besoj se do të ketë zgjidhje. Por besoj se normalisht kjo do edhe vullnet politik.
Mira Kazhani: Kjo e fundit. Profesionistë ka, por punë më duket nuk ka. Është ndryshuar. Është vice-versa kjo shprehja. Në Mynih ka trafik. Ma do mendja që duhet të ketë sepse është qytet shumë i madh.
Aledia Bilali: Po ka trafik, por trafiku në Mynih, si e shoh unë në ndryshim me trafikun në Shqipëri, atje është trafik i rregullt do thoja. Vjen si pasojë e… ka makina më tepër, me çfarë sheh në Shqipëri, trafiku përveç rritjes së numrit të madh të makinave, vjen pak edhe nga kaosi.
Mira Kazhani: Ti çfarë mendon kur je në trafik vetë?
Aledia Bilali: Përveç pjesës që e mendojnë të gjithë, që kur do arrij në destinacion, edhe stresit që të shkakton. Unë kur jam në trafik, mendoj se cili është shkaku i këtij trafiku nga ana teknike dhe si mund ta zgjidh.
Mira Kazhani: Aty e ke bërë doktoraturën, kur ishe në trafik, ke patur gjetje… (qesh)
Aledia Bilali: Në fakt tema ime e doktoraturës ka qenë shumë interesante ‘on demand right pulling’, që i takon nëse e ke parasysh uber service?
Mira Kazhani: Po, po, e kam platformën në celular.
Aledia Bilali: Uber ka edhe një opsion, Uber Pools. Që nëse ti do të shkosh në një destinacion nga A te B, ti mund ta ndash atë me dikë tjetër. Si inxhiniere e trafikut ti e sheh që kjo është një mundësi e mirë për të reduktuar trafikun. Se e para ti redukton kostot dhe nga ana tjetër ti ndikon jo vetëm për veten, por ke impakt edhe në shoqëri. Domethënë që i përmirëson trafikun të gjithëve. Dhe kjo ka qenë tema ime e PDH, për të analizuar çfarë impaktesh ka ky lloj shërbimi. Në qoftëse ne e ofrojmë si shërbim në një qytet të caktuar… Kur ata do të donin të përdornin një shërbim të tillë nga ana e klientave, nga ana e operatorëve. Se unë e kam bërë temën e PDH me BMW, që ata ma kanë sponsorizuar si kërkim shkencor, nga ana e BMW ishte një shërbim i tillë përfitues nga ana ekonomike, por edhe nga ana e qytetit. Se në fund të ditës qyteti është ai që jep atë Okay, nëse një shërbim i tillë përmirëson trafikun apo jo. Lejohet apo jo në një qytet të caktuar.
Mira Kazhani: Se ne shqiptarëve na rri mendja në disa gjëra… Që BMW e ka mbështetur financiarisht të gjithë doktoraturën e Aledias nga Shkodra, - sepse ti je nga Shkodra, nga Shqipëria - dhe më pëlqen shumë. Në fund të këtij studimi ata të rekrutuan, të kërkuan që të vazhdosh të punosh për ta?
Aledia Bilali: Po.
Mira Kazhani: Çfarë pune bën aty te BMW?
Aledia Bilali: Unë aty aktualisht punoj në një projekt IT, te BMW. Është një projekt i madh IT-je. Janë 150 veta të përfshirë vetëm te projekti ku punoj unë. Edhe ne ndërtojmë një platformë që është për kompani ‘dotter’, për nënkompani të BMW në të gjithë Europën që merren me Be to be car leasing, që është business to business. Qëllimi është që të standardizojmë këtë platform. Në shtete të ndryshme mos të përdorim platformën e vet specifike, por që të kemi diçka standarte.
Mira Kazhani: Je e rëndësishme në këtë ekip ti, ke një pozicion të rëndësishëm, je një zë i fortë aty?
Aledia Bilali: Nëse do të marrim, punën në Shqipëri dhe punën në Gjermani është pak kulturë pune ndryshe. Për kompaninë tonë çdo njeri është i rëndësishëm. Çdo njeri ka atë impaktin e vet. Puna ime është pak komplekse se unë bëj te BMW pak ‘Project Management’, ‘Bussinness Analist Role’, rolin e testuesit dhe është një kombimin i shumë gjërave bashkë. Po si e shoh domethënë, çdo njeri ka atë rolin e vet kyç në projekt. Kur punon për projekte të mëdha që kanë rëndësi për kompaninë, çdo individ është i rëndësishëm.
Mira Kazhani: Të gjithë e dinë tashmë disiplinën gjermane, përveç disiplinës çfarë sheh diçka të shtuar ose ndoshta edhe diçka të re që po jetojmë, më shumë të drejta për punonjësit, më shumë meritokraci duket në kompani, sidomos për kompanitë private që ju intereson vetëm rezultati. Po një gjë që e sheh atje dhe do të doje ta ndaje.
Aledia Bilali: Përveç pjesës së disiplinës së punës sigurisht, nga përvoja ime, ata nuk shohin se nga ti vjen edhe çfarë race ke, nga cili shtet vjen. Ata të vlerësojnë për atë që je…
Mira Kazhani: Edhe sa ke këtu (truri) edhe këtu (në zemër).
Aledia Bilali: Edhe sa i jep kompanisë. Edhe kjo është për mua ajo gjëja kryesore që në momentin që ti vlerësohesh për atë që je dhe ti vlerësohesh, ti e ndjen që njerëzit të motivojnë për të ecur përpara. Atëherë ti jep jo vetëm 100 % tënd, por jep edhe 120 % tënd.
Mira Kazhani: E vërtetë. Sa orë në ditë punon, apo nuk ka orar fiks?
Aledia Bilali: Kontratën që unë kam, e kam 35 orë në javë, që është 7 orë në ditë. Këtë vit do të kalon në 40 orë në javë, 8 orë në ditë, por që unë punoj shumë më tepër. Por në kompani si BMW është e rëndësishme që ta përmendësh që çdo minutë ty të vlerësohet.
Mira Kazhani: Ta dinë ata të BMW se sa shumë reklamë po ju bëj në podcast, do ta mbështesin podcastin, por nuk është reklamë, është një kuriozitet për Aledian dhe më vjen shumë mirë. Më the më herët që nuk e njeh makinën, por njerëzve mund t’ju tregosh për shërbimet e makinës. Për shembull ti e ke aq informacion sa të dish të këshillosh dikë se çfarë makine duhet të blejë apo çfarë duhet të ketë parasysh kur të blejë një makinë.
Aledia Bilali: Me thënë të drejtën kjo nuk është pjesë e imja.
Mira Kazhani: Nuk është pjesë e jotja. Ti ke një BMW vetë.
Aledia Bilali: Po.
Mira Kazhani: E nget mirë, je e shpejtë, je e ngadaltë?
Aledia Bilali: S`e kam shumë qejf shpejtësinë. Do thoja normale. Asnjëherë nuk e kam patur qejf shpejtësinë.
Mira Kazhani: Në Mynih përdor më shumë transportin publik? Ku jeton në Mynih?
Aledia Bilali: Varet. Unë jetoj në rrethin e dytë të Mynihut.
Mira Kazhani: I bie të jetë zonë e pasur për sa kohë thua është e dyta…
Aledia Bilali: Pak a shumë. Më pëlqen të jetoj në qendër. Kam patur gjithmonë qejf, sepse nuk kam qejf të jem e varur nga makina. Pavarësisht se punoj te BMW për mua është më e rëndësishme liria. Makinën e përdor vetëm atëherë kur kam nevojë. Në momentin që e llogaris kohën, kur e kam kohën më të shkurtër, zakonisht e kam më kollaj të shkoj në punë me makinë. Por nëse dal në qendër të qytetit përdor shumicën e kohës transportin publik ose biçikletën.
Mira Kazhani: Transport publik, metro, tramvaj, çfarë të pëlqen?
Aledia Bilali: Bashkim, domethënë autobus, tramvaj më pëlqen më tepër se e sheh sipër rrugën, duket më e këndshme rruga.
Mira Kazhani: Nëse dikush të pyet ty Aledia, çfarë është për ty një qytet?
Aledia Bilali: Një qytet për mua është një vend ku ti ndihesh si në shtëpi. Nëse do të mendoja një qytet që është familjar, përveç qytetit ku unë kam lind dhe jam rritur në Shkodër, si qytet perfekt ku unë do të doja të jetoja, padyshim është Mynihu, ku aktualisht jetoj. Si fillim për mua një qytet fillimisht duhet të ketë baziken, që është siguria për mua dhe pastërtia. E dyta duhet të ofrojë transportin publik që për mua është shumë i rëndësishëm të kesh lirshmëri, nëqoftëse të duhet për të kryer detyrat ose nevojat bazë, që Mynihu këtë e ka shumë të mirë, transportin publik. Edhe e treta pastaj është që të kesh hapësira publike, parqe që ti kohën e lirë të kesh mundësi ta kalosh diku në afërsi të shtëpisë.
Mira Kazhani: Do ktheheshe në Tiranë nëse do të propozonte dikush dhe të jepje kontributin tend? Në këto momente që flasim nëse do të vinte një ftesë, do ta peshoje?
Aledia Bilali: Pyetje shume e vështirë. Ndoshta momentalisht jo. Unë kam investuar shumë te vetja deri tani.
Mira Kazhani: Është shumë e kuptueshme. Është e logjikshme të bësh atë që po bën.
Aledia Bilali: Për momentin besoj se kam prapë për të përmirësuar të vetja ime dhe për të mësuar më tepër.
Mira Kazhani: Cila është ambicja jote? Ku e sheh ti majën tënde?
Aledia Bilali: Nuk e di. Kjo është pyetje shumë e vështirë po ta mendosh. Unë personalisht nuk kam patur asnjëherë qëllim që të jem e pasur. Qëllimi im i jetës nuk ka qenë ai. Për mua qëllimi i jetës është të bësh një jetë të lumtur, pa stres dhe të kesh një impakt pozitiv në shoqëri.
Mira Kazhani: Ti e ke provuar shpesh ndjesinë e të qenit e para. E para në shkollë, para në klasë. Cila është ajo ndjesia që ka një njeri që është i pari? Që është i shkëlqyer? Që i hapen dyert, se ka një aftësi të veçantë nga të tjerët? Që ulet dhe mëson ëë, me forcat e tua
Aledia Bilali: Të them të drejtën, nuk është se e kam menduar shumë.
Mira Kazhani: Ne të dytët që mendojmë se ju e mendoni këtë dhe e shijoni shumë. As ju nuk e shijoni.
Aledia Bilali: Jo. Jo
Mira Kazhani: Tani që e mendon? Se ti ke përgjigje për gjithçka. Ti je doktore inxhiniere
Aledia Bilali: Në momentin që kam qenë në shkollë, nuk e kam menduar se çfarë ndjesie të jep. Për mua e rëndësishme nuk ka qenë të jem e para. Për mua e rëndësishme ka qenë një version sa më i mirë i vetes time. Kur e mendoj tani mbrapa për atë idenë që je e para… Nuk e di. Ndoshta edhe sistemi në Shqipëri, ashtu siç e përmende edhe ti është: Shih këtë, se është i pari. Pse nuk je si ky?
Mira Kazhani: Neve jemi rritur pak me këtë edukatën e krahasimit që nuk është e mirë në fakt.
Aledia Bilali: Kjo nuk më pëlqen me thënë të drejtën. Çdo njeri ka aftësitë e veta. Dhe me këto aftësi, ka dëshirat e veta. Edhe sikur diçka që më pëlqen mua, nuk besoj që të pëlqen ty, ose dikujt tjetër.
Mira Kazhani: A të hyri në punë në Gjermani shkolla që bëre në Shqipëri? U ndjeve ti e barabartë mes të barabartëve atje? Përveç aftësive të tua që i ke pasur, por kur krahason shkollën, këtu dhe atje.
Aledia Bilali: Në fillim kur kam shkuar në Gjermani, kam parë që kemi diferenca në anën kulturore. Nganjëherë thosha si ka mundësi që gjërmanët e mendojnë këtë gjë dhe nuk e mendoj unë.
Mira Kazhani: Për shembull? Ma jep me shembull
Aledia Bilali: Për shembull, kisha një shok gjerman që erdhi të vizitonte Shqipërinë, edhe kur erdhën këtu, iu prishën këpucët dhe donte t`i dhuronte. I nxori këpucët poshtë pallatit ku ishte në AirBnb këtu në Tiranë. Kishte një letër dhe me Google e përktheu dhe kishte në shkruar: Marrë me vete, dhuratë! Unë qesha, se e para shqipja nuk ishte shumë korrekte, por ishte interesante. E pyeta, përse e vure këtë letër edhe ai tha që: nëqoftëse dikush do që t`i marrë këto këpucë, ai mos të ndjehet fajtor që i mori, ta dijë që është dhuratë. Jo se i vodhi. Unë isha uau, si e mendojnë këtë gjë. Unë nuk e kisha menduar. Ishte viti i parë që isha në Gjermani, edhe me kalimin e viteve, e shikon që kjo është diçka standarde në Gjermani. Nëqoftëse lë diçka në rrugë, njerëzit që e nxjerrin, shkruajnë dhuratë. Kjo vjen si pasojë e sistemit të tillë. Kultura e tyre i ka bërë ata që t`i shikojnë gjërat ndryshe. Ne shqiptarët mund të kemi cilësi të tjera, ata kanë cilësi të tjera. Kjo nuk domethënë që ne nuk jemi të barabartë. Ne thjesht jemi rritur në një mjedis ndryshe.
Mira Kazhani: Një inxhiniere si ti, me trurin tënd, me përgatitjen tënde a bëhet me nerva në punë? Je në gjendje t`i kontrollosh emocionet? Se kemi të gjithë në punë emocione negative, situata konflikti. Ti si e menaxhon?
Aledia Bilali: Unë nuk bëhem me nerva.
Mira Kazhani: Asnjëherë?
Aledia Bilali: Jo.
Mira Kazhani: As nga brenda? Nuk e mban?
Aledia Bilali: Ndoshta brenda ndonjëherë rrallë, por…
Mira Kazhani: Interesante shumë që ruan qetësinë.
Aledia Bilali: Nuk fiton asgjë nëqoftëse bëhesh me nerva.
Mira Kazhani: Dakord. Të gjithë e dimë. Po ke një moment që nuk e ruan qetësinë. E ke talent këtë? E ke dhunti tënden? Apo e ke farkëtuar me kohën?
Aledia Bilali: Besoj se me kohën. Po edhe ndikimi që ke nga kultura gjermane. Kur i sheh njerëzit që janë aq profesionalë, nëqoftëse do bëheshe me nerva, do të të shihnin çuditshëm.
Mira Kazhani: Ata nuk bëhen me nerva? Nuk ka debate? Nuk ngrihet zëri?
Aledia Bilali: Jo. Jo.
Mira Kazhani: Ashtu?
Aledia Bilali: Normalisht që debate ka gjithkund, por ruajmë profesionalizmin. Në fund të ditës është punë.
Mira Kazhani: Sa vite u bënë që jeton në Mynih?
Aledia Bilali: Këtë vit bëj 10 vite.
Mira Kazhani: Një dekadë. Epo nuk është pak.
Aledia Bilali: Nuk është pak.
Mira Kazhani: Sa vjeç je?
Aledia Bilali: Unë jam 32 vjeçe dhe kur e mendoj në Gjermani kam kaluar periudhën më të rëndësishme, ku formohesh si individ.
Mira Kazhani: Nëse pas 10 vitesh ti do të jesh bërë CEO e BMW-së, do flasim prapë bashkë?
Aledia Bilali: Patjetër, me shumë kënaqësi.
Mira Kazhani: E ke në plan ëë?
Aledia Bilali: Nuk besoj (qesh). Më duket shumë përgjegjësi e madhe.
Mira Kazhani: Po flitet shumë për makinat e së ardhmes. Po bëhen dhe eksperimentet për makinat që do të ecin vetë. Timoni do të drejtohet vetë, frenat do ndalojnë makinën përpara një situate të rrezikshme. Të pëlqen ty kjo ideja që makinat duhet të ecin vetë dhe ne të rrimë?
Aledia Bilali: Mua më duket shumë interesante. Në varësi sesi e shohin njerëzit makinën… Nëqoftëse ti e sheh makinën si mjet transporti dhe këtë detyrim ta kryen makina vetë është gjë e mirë. Se kohën që je në makinë mund ta përdorësh të bësh diçka tjetër.
Mira Kazhani: Në celular.
Aledia Bilali: Ose për të lexuar libra.
Mira Kazhani: Patjetër, sidomos.
Aledia Bilali: Kjo është gjë shumë e rëndësishme. Po unë si inxhiniere trafiku do të thosha kjo nuk e zgjidh çështjen e trafikut. Si njësoj si të kesh një makinë që punon me benzinë, një makinë elektrike, ose një makinë që punon në mënyrë autonome, prapë do kesh të njëjtin numër makinash në trafik. Mund të jetë makina e së ardhmes, por besoj që një kombinim i makinës së të ardhmes, së bashku me shërbimet e reja të mobilitetit, do të ndikonin që ne të kishim atë komunitetin dhe një jetë sa më të mirë nëpër qytete.
Mira Kazhani: Ne do të shkojmë drejt një bote pa makina nëpër qytete, ku do të ketë më shumë transport publik, apo kjo duket shumë ideale? Dikur idealja ishte të kishe makinën tënde, por e çuditshme sesi janë ciklet e jetës dhe të botës.
Aledia Bilali: Besoj që po. Nëqoftëse sheh qendrat e banuara, në qytetet europiane e sheh se çfarë ndryshimi kanë pasur. Siç e përmende edhe ti, që nga qytete të zbrazëta është krijuar rruga për makinat, tani po rimodelohen si qendra dhe po mbyllen rrugët e makinave. Po krijohen hapësira publike. Jo gjithkund. Se makinat janë të nevojshme shumë për ne, për të kryer nevojat tona.
Mira Kazhani: Po janë edhe të bukura. Për një udhëtim personal, që ti e ndan me njerëzit që do. Nuk e mohon dot.
Aledia Bilali: Për në qendrat e banuara do vijë koha…, por në përgjithësi mendoj që jo.
Mira Kazhani: Në Gjermani ngasin me qetësi të gjithë si puna jote?
Aledia Bilali: Është një shprehje, nuk e kam thënë unë, është shumë interesante. Duhet të puthësh si francez, të vishesh si italian, të festosh si spanjoll dhe të ngasësh makinën si gjerman.
Mira Kazhani: Shumë e bukur kjo!
Aledia Bilali: Gjermanët janë shoferë shumë të mirë. Nuk do thosha që ecin avash si unë, por Gjermania ka edhe këtë pjesën që është vendi i vetëm në botë që autostradat janë pa limit. Dhe në momentin që ke autostradat pa limit, për kënaqësinë e të ecurit shpejt, ato kanë vende të dedikuara ku munden të ecin shpejt. Besoj kjo i bën të jenë edhe shoferë më të mirë.
Mira Kazhani: Se e marrin edhe adrenalinën e të ecurit, edhe rregullin.
Aledia Bilali: Në momentin që kanë limitet e shpejtësisë, ata i respektojnë. Në momentin që ndjek rregullat ashtu si duhet, edhe gjermanët këtë e bëjnë shumë mirë, është shumë më e thjeshtë ta ngasësh makinën në Gjermani sesa në Shqipëri.
Mira Kazhani: I think people are people everywhere. If you give them the opportunity, as you give the Germans, to be unlimited somewhere on the highway and have limits and rules on the highway, people also understand. People adapt to the system in which they live.
Aledia Bilali: Definitely.
Mira Kazhani: Why do you think the Germans have this zeal?
Aledia Bilali: Zell, in what sense?
Mira Kazhani: Zeal in the good sense, to do things right.
Aledia Bilali: I mean another expression here. If Italians work to live, Germans live to work. I believe that work is very important to Germans and they want to do things right.
Mira Kazhani: Do they have it in their DNA? Or are they just educated? Italians have had beautiful weather, sea, architecture, history. While they had to work in the fog, the rain, the cold, even there in the office it is warmer. It works better. I'm justifying them a bit, maybe.
Aledia Bilali: Maybe time has also helped. It is not discussed. Even in themselves, I believe that they also have in their DNA that culture of work that they have inherited from generation to generation.
Mira Kazhani: Aledia, I thank you! I wish you lot of success! I believe that they will follow your story and many Albanians who follow me in Germany. I have many Albanians who write to me from Germany. There is a nurse called Shpresa, I hope to meet her sometime when she comes to Tirana. Germany has given us a lot of good people and me living here is not that I like it very much, but people should choose the best for themselves, because life is ultimately personal.
Aledia Bilali: I also thank you, Mira, for the invitation and for this pleasant interview. I would also like to thank you for the podcast you are doing in Albania. For me personally, it is a very good thing that you are doing for Albania. We are used to Facebook, on Instagram we only have a model of people to follow. I see the podcast you are doing, which is giving Albanians another model of success in life and this is a very important thing, especially for the young generation.
Mira Kazhani: For this I have to thank you, and a little more, teacher Miriam, who took me on the phone and suggested that I meet you.
Aledia Bilali: Professor Miriam is a fantastic woman, as well as a good professor.
Mira Kazhani: That not even Germany has.
Aledia Bilali: There is none.
Mira Kazhani: Thank you very much Aledia and we will see you next week with the next episode.
Subscribe, share and like our YouTube channel.
The "Ze me Miran" podcast was supported by Credins Bank and Melia Durrës
*The right to repost is prohibited without the permission of the editor
Any misrepresentation of facts online will be prosecuted
