By Niko Peleshi/ Two decades before Europe was involved in the First World War, Friedrich Engels asked the dramatic question “Kann Europa abrüsten?” (“Can Europe be disarmed?”). Two days ago, in the same hall that bears the name of the visionary of the United Europe, Altiero Spinelli, Mario Draghi raised the equally dramatic question “Can Europe be competitive?”.
Epoch-making challenges require epoch-making answers.
As the world enters the era of Artificial Intelligence and major geopolitical changes, Europe risks being left behind as a half-baked political project - neither a federal state nor a real union of states. The solution can only come from a radical reconceptualization of the European project.
Mario Draghi has analyzed not only the challenges, but also the opportunities, and the EU Compass, based on Draghi's report and presented a few days ago by Ursula von der Leyen, translates these opportunities into policies with ambitious budgets and deadlines. But in the way of implementing these policies stands a huge rock: the bureaucracy and political organization of the EU.
On the other hand, in the US, President Trump signed over 60 executive orders, which would have taken the EU over 20 months to implement. Not only that, the US has embarked on a deep process of deregulation, aimed at freeing energy and budgets from the bureaucracy of regulations and agencies.
“If we follow our usual legislative procedures, which often take up to 20 months, our policy responses could be outdated once they are implemented,” Draghi told the European Parliament yesterday. According to Draghi, the IMF estimates that the EU’s internal barriers are equivalent to a tariff of around 45% on manufacturing and 110% on services.
Meanwhile, China is a country with a single government and only one party that makes decisions. The difference in the speed of decision-making, especially in today's time of amazing technological advancement, is essential for competitiveness. Due to the political organization with 27 countries, that is, with 27 governments and 27 parliaments that must all agree on a new policy without exception, the EU is not really a common market.
So the Competitiveness Compass is missing something.
It is missing Europe itself.
EU AND UNITED EUROPE
Tani le të shkojmë pak më larg, te ëndrra e Evropës së bashkuar federale e Altiero Spinellit në Manifestin e Ventotenes (1941). Për një koencidencë të bukur, salla e Parlamentit Europian ku dje Mario Draghi mbajti fjalimin e tij alarmant quhet Salla Altiero Spinelli. I internuar si antifashist në ishullin Ventotene, Spinelli, në grupin e të cilit ishte edhe shqiptari Llazar Fundo, shkroi një manifest për Evropën e pasluftës. Ky manifest ka një ide të madhe, siç janë idetë e lindura në ditët e vështira: bashkimin e Evropës në një, Shtetet e Bashkuara të Evropës.
Sot, Evropa e bashkuar në një shtet të vetëm federal, me një qeveri federale, një ushtri dhe një president me fuqi ekzekutive si SHBA-ja, është sa utopi, aq edhe domosdoshmëri e kohës. Është utopi për shkak të kompleksitetit të diversitetit të gjuhëve dhe kulturave të shteteve evropiane.
Pra, identiteti i fortë kombëtar i shteteve evropiane duket se është pengesa e pakapërcyeshme drejt një Evrope të bashkuar dhe konkurruese.
Në të vërtetë, jo.
Ashtu si identiteti krahinor komunitar për një shtet, identiteti kombëtar për Evropën e Bashkuar jo vetëm që nuk është pengesë, por mund të jetë themeli i fortë i këtij projekti gjenial, që duhet të marrë formën e vet historike të unifikuar. Shtetet dhe BE-ja si një familje e madhe e shteteve anëtare janë organizma të gjallë. Në bazë janë qelizat, pra komunitetet lokale, dhe më pas indet, shtetet anëtare të këtij organizmi.
Historia na ka treguar se çdo konstrukt shoqëror që nuk ndjek konstruktin gjenial të natyrës apo Zotit ka dështuar.
Projektit të Europës së Bashkuar i nevojitet jo vetëm trupi, por edhe shpirti europian.
KOMUNITETET SI NYJE NDËRLIDHËSE TË HARRUARA
Politika sot mendon dhe flet pak për komunitetet, ndaj karakteri komunitar i stofit me të cilin ndërtohet kohezioni social është prishur. Shoqëria nuk është thjesht një bashkësi individësh apo konsumatorësh. Ajo është e organizuar në grupe sociale si familja dhe komunitetet lokale. Aty fillon ndertimi i shpirtit dhe vetëdijes europiane, aty kultivohet një identitet i përbashkët, i cili ka brenda edhe diversitetin e individëve si një vlerë të shtuar. Ky identitet bëhet fabula rreth së cilës jeton dhe rritet individi si anëtar i këtij komuniteti. Nëse identiteti komunitar është i shëndetshëm, edhe identiteti kombëtar rreth një fabule më të madhe si kombi është gjithashtu i shëndetshëm.
Shoqëritë nuk mund t’i mbajë bashkë vetëm ligji, sepse esenca e shoqërisë është shpirtërore, jo ligjore; është natyrale, jo politike; është komunitare, jo shtetërore. Familja, lagjja, qyteti, krahina janë organizimet ku ruhet dhe kultivohet karakteri i përbashkët komunitar.
Liberalizmi, sistemi i ekonomisë së tregut dhe globalizmi kanë krijuar një progres të jashtëzakonshëm, por harruan dimensionin shpirtëror emocional të qelizës së shoqërisë që është familja dhe komuniteti. Ndaj duket se dalëngadalë po bëhen viktima të suksesit të tyre. Mjafton të shikoni hartën e rezultateve të zgjedhjeve presidenciale në SHBA dhe të dalloni qartë se si janë ngjyrosur me të kuqe zonat me komunitete të vogla. Aty cenimi i vlerave komunitare, duke filluar nga familja, është më i ndjeshëm, ndaj dhe tezat e Trump për kufizimin e imigracionit ilegal, deportimin e individëve me rekorde kriminale dhe mbrojtjen e familjes tradicionale u përqafuan masivisht.
Në një kuptim, përkatësia në një komunitet bëhet edhe më e fortë se përkatësia në një shtet. Kufijtë shtetërorë janë vendosur përgjithësisht brutalist, nga “të fortët” dhe kanë krijuar realitete të sforcuara sepse i kanë konsideruar si problematike fijet krahinore komunitare, ndaj në rastin më të mirë i kanë shpërfillur, dhe në rastin më të keq janë përpjekur t’i prishin.
MIHALI, KAMARIERI I PARGËS
Në një restorant në Parga të Greqisë, kamarieri më foli shqip. E pyeta nëse kishte ardhur nga Shqipëria për punë. “Jo,” më tha Mihali, “jam vendas, nga Suli.” “Je shqiptar?” e pyeta. “Jo,” më tha, “por në familje kemi folur shqip (arvanitika).” Pasi e dalloi që përgjigjja e tij m’u duk pak e çuditshme, m’u afrua dhe më tha në vesh: “Jemi një; politika na ndan me kufij, na vendos emra, na vendos kundër njëri-tjetrit, na tregon çfarë na ndan dhe jo çfarë na bashkon.”
Krahina e Sulit dhe luftërat e suliotëve për të ruajtur identitetin e tyre mund të jenë ilustrimi më monumental i tensionit konstant ndërmjet gjeopolitikës dhe shpirtit komunitar, që fatkeqësisht zakonisht përfundon në favor të së parës. Ky shpirt, i përdorur dhe i nëpërkëmbur, është shumë i thellë; ndaj Mihali, pasi u ngatërrua pak me identitetin shtetëror politik, tha të vërtetën shpirtërore, të zhveshur nga ideologjia: jemi një.
Askush nuk e harron mëhallën e fëmijërisë, komshinjtë, shokët e vjetër, lojërat në rrugicë. Rrënjët e komunitetit ku njeriu lind e rritet i merr gjithmonë me vete. As lëvizjet e mëdha demografike të kohës së sotme, as dinamikat dhe cepat ku jeta të përplas për mirë apo për keq, nuk i fshijnë dot kujtimet, të cilat janë skalitjet e identitetit tënd të thellë. Një sipërmarrës i suksesshëm që kam takuar në Boston, ku kishte emigruar prej 30 vitesh, më tha se çdo ditë zgjohet me dëshirën për t’u kthyer në shtëpinë e tij në Malësinë e Madhe. “Këtu ndjehem si një pemë e shkulur nga toka e vet dhe e mbjellë në një vazo,” më tha.
So, the economy is not enough. The dimension that the economy cannot replace is belonging, it is the family, the village, the city, the culture; it is the songs, the stories, the language.
If we were to imagine a policy that starts from this human spiritual dimension, even the states themselves would be more cohesive and with more energy for progress. By going too far with individual freedoms and state interests, community interests have been forgotten. Few states have tried to establish a community character as a foundation. Singapore is a spectacular success model that proved that the spirit of the community is stronger than religion. The cultivation of this spirit also made Singapore itself an economic success story. Switzerland is a trilingual state, but cantonization and direct participation of the community in decision-making make it a state without strong tensions. So, policies must be built not only in respect of individual freedoms, but also of the family and community, in order to maintain intact social cohesion.
So the reports on the future of Europe must leave the offices and become an epochal social movement that goes from the capitals of the EU to the most remote village in the Balkans. This movement must spread a story:
We are one, we are Europeans. We have our family first, then the neighborhood, the village or city where we were born and the nation to which we proudly belong, but we remain one – Europeans united in our new history.
There is only one force that can make this narrative universally accepted – the great risk of bankruptcy of our continent in the new era, which came sooner than we anticipated. Only this force can push Europe towards federalism.
Until then, this project will be hanging in the balance, teetering between disappointment and hope to regain balance.
