Videopodcast

Ylli Rakipi: "This is a complete sheep society, Rama is the most capable prime minister I have ever known"

Nga Mira Kazhani/ Ylli Rakipi është një gazetar i vjetër dhe me përvojë. Por edhe pse i tillë, duket se është një prej atyre që e kanë humbur besimin te Shqipëria. "Këtu njerëzit janë dele, kjo është një shoqëri shumë e prapambetur", thotë ai teksa i dallohet lehtë pezmi me "këta që kanë marrë paratë e vendit". Raportin që ka ndërtuar kjo shoqëri me pushtetin, me politikën, Ylli, i cili siç thotë "jeton për vete", e kritikon fort, madje sjell në krahasim anglezët të cilët, po të kishin politikanë si këta tanët "për 24 orë i marrin dhe i mbytin në lumin Tamis". Por megjithëse thotë këtë, ai nuk i kursen lëvdatat për Edi Ramën, që është "shumë i zoti". Paradoks? Ndoshta, por siç thotë dhe vetë Ylli, gazetari që denoncoi i pari skandalin e Unazës, njeriu kështu qenka "një konfuzion gjërash, një përplasje".

Ylli Rakipi: "This is a complete sheep society, Rama is the most capable

(Mira Kazhani thus presents the next interview)

The character I am going to interview today, is one of those you are taking seriously, you can get bored with him. But if you take it with humor, you can laugh endlessly with it. He is a man of contribution to public life. He was a close person of all prime ministers, even when they were prime ministers. He made mistakes like all people, but he also forgave. He has fought battles as an idealistic young man and over the years has also emerged as a pragmatist. He has fought with politics, with time, even with health. How can I tell you? He is a character not so easily presentable, he is to some extent for me, inexplicable. Ylli Rakipi.

Transcribed interview

Mira Kazhani: I do not know, what did the presentation look like?

Ylli Rakipi: It is beautiful, but with breaks.

Mira Kazhani: I had a sentence…?

Ylli Rakipi: No. Man is a complexity, a confusion of things, a collision, a life.

Mira Kazhani: Do you feel that way?

Ylli Rakipi: Si?

Mira Kazhani: Like that presentation. With fractures? With the moving curve?

Ylli Rakipi: No. Part of things were mine as it happens in all lives.

Mira Kazhani: How would you actually introduce yourself, a young man who does not know you? Who has not read you; That he did not follow you; Who does not watch television; I do not know that you are Ylli Rakipi.

Ylli Rakipi: With this category of people, man is not introduced, because they do not exist. Or they exist only biologically.

Mira Kazhani: No, it is not said. It could be a 20-year-old who might be intelligent, he might be a genius and he just doesn't know you.

Ylli Rakipi: Absolutely. But in Albania there are many such. I feel good when there are young people who stop and say they follow the program. These are also 18-year-olds. And that's a very good thing for me. But I never worry about presenting myself to anyone. In fact I have a rule of my own. I am now over 60 years old and I have an important rule. I live for myself.

Mira Kazhani: When did you understand this?

Ylli Rakipi: Always!

Mira Kazhani: Have you always lived for yourself?

Ylli Rakipi: I have always lived for myself and I never live for others. I believe this is a very important thing for man, but it is also a very difficult thing. How much I could accomplish this, I do not know.

To further develop the question you ask about young people, Albania is an amalgam. We have very good young people, who run away, leave, go to school, try hard. Waiters work at this age, and waiters and at school. They lead a very difficult life and are educated in the end. Then there are other people who go supposedly get educated, or even here. In these 30 years, dozens of schools have been set up, dozens and dozens of schools that do not serve them, but receive diplomas and put them in their pockets. Their parents enjoy this, they have two or three degrees and do not know how to put the third word in the sentence. And Albania is full of this category more. Yes maybe this is the transition that is going on long. Maybe this society we are, so weak, so poor and so primitive. We are all a bit primitive. This is a very backward society. I'm sorry about that. We are really such a society and young people do very little. You have seen, for example, on Facebook and on Instagram, the cars of empty people, of rich people, predominate.

Mira Kazhani: They are not young people, they are parents, they are our colleagues, not in journalism, but your peers and maybe even mine.

Ylli Rakipi: No, in general, those who have received the money of the country manage them more and use them as they want. They use them very badly for their children as well. This is another big issue, but how would I introduce myself? I generally do not have the power to introduce myself. Maybe I introduce myself with something of what I do.

Mira Kazhani: How did you escape this trick as a parent? So that you do not fall into the trap of those children who are petted with diplomas, with cars. How did you do it? There are many parents who complain that they simply failed, not that they wanted to.

Ylli Rakipi: I never wanted to tell children that they should do what I want. They themselves have chosen. They lived in a family with me. They themselves have chosen. I left them to choose. And they are probably happy about that. That's it.

Mira Kazhani: Do they live in Albania or abroad? The girl is between Tirana and London. Advise him to stay there or come back?

Ylli Rakipi: No, I do not say anything to him.

Mira Kazhani: How does she like it?

Ylli Rakipi: I do not know that I do not ask. I usually do not go into this story. I generally do not even like to talk about it.

Mira Kazhani: Ok, we will not go to the family. I understand that you want to keep it and it does very well.

Ylli Rakipi: They have their private life and I respect that. I respect him a lot.

Mira Kazhani: As a journalist and as a man of public life, what would you say to young people, to stay in Albania or to leave? What does Albania need most now?

Ylli Rakipi: No, he does not need it. With this policy that we have, you do not need it, I have nothing to tell you. I can not tell you stay here. Yes, and my mouth does not tell me to tell you to leave. It happens sometimes that I shout in my show that he left here, there is no one left here, but I do not know. It is not that one cares about the values, about the young people who have to come. You look at the political wars that are taking place now. Will Sali Berisha return? Will this be done, will this stay? 5, 6 people who have done Albanian politics in 30 years, that is, it is very strange and does not happen even in the most underdeveloped countries.

Mira Kazhani: Ju i njihni mirë këta personazhet dhe protagonistët e politikës. I njeh që në vitet ‘90, që me gazetën “Albania”. Unë e thashë pak edhe në prezantim, ke qenë afër tyre, mik pak a shumë me të gjithë nga një herë, për kë je penduar më shumë?

Ylli Rakipi: Jo s`kam asnjë pendesë. Hera herës ata kanë qenë miqtë e mi, hera herës, gjithmonë ta them në mënyrë metaforike, armiqtë e mi. Ndodh që kam pasur edhe përplasje shumë të rëndësishme me ata. Ju nënvizuat, ndoshta ju duhej për intervistën, pjesën e miqësisë, por nuk është e madhe ajo. Pas publikimit të aferave apo përplasjeve thjesht për idetë me të tjerët, jam ndarë në një mënyrë që nuk jam bashkuar më kurrë.

Mira Kazhani: Si është të kesh shok një kryeministër? Çfarë bisedash bëhen me një kryeministër? Për shembull, si ishte miqësia me Sali Berishën? Si është me Edi Ramën?

Ylli Rakipi: Asnjë kryeministër nuk është mik me gazetarët.

Mira Kazhani: Po gazetarët janë me ta? Duan të jenë?

Ylli Rakipi: Tani ti po bën një pyetje që do shumë fjalë për t`u përgjigjur. Po bën pyetje për median në përgjithësi? Ç`ndodh me median?

Mira Kazhani: Jo, për gazetarët e nivelit tënd.

Ylli Rakipi: Epo ata bëjnë sot median. Unë bëj thjesht një program. Kolegët e mi të televizionit të parë janë pronarë të rëndësishëm sot, edhe ca të tjerë, që s`po ua them emrat. Ata janë miq të qeverisë. Janë me Edi Ramën 95% sot, nesër po të mos jetë Edi Rama, por duhet ta rrëzojnë disa të tjerë Edi Ramën, ata presin tek korridori dhe kalojnë me qeverinë tjetër që vjen. Presin radhën aty dhe kalojnë përsëri. Kjo është media shqiptare. Pronarët që diktojnë gjithçka në këtë media. Dhe raportet mes gazetarëve dhe jopronarëve, (gazetarëve), në pjesën më të madhe kanë qenë konfliktuale. Po të duash unë të përmend raste të panumërta nga kolegët e mi, gjithë kolegët. Afria është një dukuri, si të thuash, si përpara luftës. Përplasja ka qenë se të gjithë mbrojnë istikamin e vet.

Mira Kazhani: Ishim tek kryeministrat të cilët në fakt në njëfarë forme i akuzove si njerëz që e kanë mbajtur peng këtë vend. Cili prej tyre i ka bërë më shumë mirë dhe kush i ka bërë më shumë dëm Shqipërisë?

Ylli Rakipi: Tani unë nuk lëshoj receta për këtë punë, por përgjithësisht nuk i kanë bërë mirë. Më shumë kanë parë për veten. Nuk janë vetëm shqiptarët. Ky është një sistem që nuk funksionon. Sistemi demokratik, sistemi i garës, në Shqipëri është jofunksional. Dhe në këtë pikëpamje ata kanë punuar për vete. Është shumë e vështirë të gjesh në perëndim, atje ku duam të shkojmë ne, një vend, ku njerëzit më të pasur janë politikanët dhe biznesmenët janë kredimenë. Domethënë, janë më të varfër biznesmenët se politikanët shqiptarë. Ti e di këtë, apo jo?

Mira Kazhani: Po Donald Trump nuk ishte i varfër.

Ylli Rakipi: Jo, nuk po flas për Donald Trump. Po flas për Donald Trump-ët në Shqipëri. Po fole për Donald Trump është tjetër punë.

Mira Kazhani: S`është e thënë, mund të ketë dhe të pasur. Po në Shqipëri u bënë të pasur si politikanë, ky është problemi.

Ylli Rakipi: Nëse ti vjen si i pasur në politikë kjo s`ka asgjë të keqe. Po nëse ti vjen dhe pasurohesh si politikan, ky është problemi.

Kështu që unë nuk kam receta sot.

Mira Kazhani: A ka një përgjegjësi media?

Ylli Rakipi: Më pak nga të gjitha. Më pak se të gjithë, përgjegjësi ka media.

Mira Kazhani: Po kush e ka? Se i bie ta kenë njerëzit dhe shoqëria, po shoqëria s`ka faj se shoqëria dëgjon parlamentin dhe lexon titujt tanë.

Ylli Rakipi: Shoqëria ka shumë faj, se kjo është shoqëri komplet dele. Kjo është një shoqëri që del edhe thotë ‘Azem, ti je gjallë’. E ke parë ti që doli ai miku im, do dal dhe vetëm tha, në pazar. Doli për të demonstruar për problemet që ka vendi dhe shoqëria, për problemet që ka njeriu, për hallet e përditshme, pak njerëz e ndoqën mbrapa. Po të dalësh për partitë dalin të gjithë. Ky është një defekt i njerëzve. Është defekt i gjithë shoqërisë. Institucionet që krijohen kthehen shumë shpesh në diktatoriale, autoritare dhe Evropa Lindore është më së shumti autoritare, Ballkani është më së shumti autoritar. Po shoqëritë i kanë fajet. Për shembull, në Britani është shumë e vështirë. E di si e marrin këta që udhëheqin këtu? I ke në Tamis, të mbytur. Për 24 orë i marrin dhe i mbytin aty, në qoftë se u shfaqet ky lloj lidershipi që ka drejtuar Shqipërinë në këto 30 vjet. Të keqen e pjell vetë shoqëria. Dhe nëse kemi media të keqe, nëse kemi politikë të keqe kjo është pasqyra. Këtë e ka krijuar shoqëria jonë. I kemi prodhuar ne të gjithë, unë, ti, dhe ne që dalim këtu dhe bëjmë gjithë këto deklarata, mbajmë fjalime edhe ne i kemi prodhuar. Ne i kemi ndihmuar, të gjithë bashkë dhe kjo është një shoqëri primitive, më së shumti. Ne jemi një shoqëri primitive. Faik Bej Konica thoshte dikur shqiptari nuk vritet për një ideal. A i ke dëgjuar kronikat ti? Në kohën e Faik Konicës nuk kishte makina, vriteshin për një vijë uji, thotë Faik Konica, për një gardh. Tani e shtyp makina, bëjnë aksident, vriten, plagosen. Pra vetëm vrasja ta themi në mënyrë figurative është moderuar. Nuk është më për gardhin, por është prapë për këto elemente ordinere, gjithçka është ordinere a kupton?

Mira Kazhani: Cilët janë miqtë e tu të afërt në media?

Ylli Rakipi: Gazetarët e brezit tim, diçka më të vegjël se unë, 10 vjet më pas edhe një brez më prapa, janë miqtë e afërt.

Mira Kazhani: Mund të bëj një listë të tyre dhe të marr disa përkufizime të tuat? Për shembull, kam perzgjedhur disa prej tyre që janë le të themi të kohës tënde, me ndryshime të vogla. është Mero Baze, Blendi Fevziu, Andi Bushati, Baton Haxhiu, Armand Shkullaku, Mustafa Nano dhe Fatos Lubonja.

Ylli Rakipi: Po Fevziu është një mik shumë i mirë. Ndryshe nga ne të gjithë Fevziu nuk përgojon njerëz dhe kur ulemi me shaka, edhe kur ulemi për të qeshur, për të kaluar kohën, Fevziu kurrë nuk thotë një gjë për tjetrin, edhe kur është me shaka, është njeri i kujdesshëm. Por ka problemet e veta dhe Fevziu siç i kemi të gjithë, por ne i pranojmë njerëzit ashtu siç janë. Për shembull, kemi caktuar që Fevziun do ta pranojmë kështu siç është. Ata mua ndoshta më pranojnë kështu siç jam.

Mira Kazhani: Mos i mbetet qejfi që thua kështu siç është? Se duket sikur...

Ylli Rakipi: Jo, është njeri shumë i mirë, por ka gjërat e veta, që ndoshta s`na pëlqen një pjesë ne, por kjo s`ka lidhje.

Mira Kazhani: Andi Bushati?

Ylli Rakipi: Bushati është një ekzemplar, është shumë interesant, një çun shumë origjinal, gazetar shumë i mirë. Bushati është një djalë pa kompromis në media. Është një gazetar shumë i zoti, se zotësia nuk është tek profesioni, se gazetaria nuk është një profesion Mira. Për shembull këtu ka që kanë mbaruar gjeologji-miniera dhe janë më gazetarë se gazetarët.

Mira Kazhani: Si Mero Baze e kishe fjalën? Ashtu ka mbaruar?

Ylli Rakipi: Po edhe të tjerë, edhe shumë të tjerë. Mero është një gazetar shumë i zoti, përplaset shpesh. Me Meron mund të jesh i konfliktuar për një kohë shumë të gjatë, pastaj befas nuk je, mbaron afati. Merua e ka kështu për shembull, ka disa vjet afatin që konfliktohesh me të, mbaron këtu; e kyç ai atë dhe merr një tjetër e vazhdon me atë. Kjo ndoshta duhet rikuperuar me kalimin e kohës, por Merua është një gazetar shumë i zoti.

Mira Kazhani: Baton Haxhiu?

Ylli Rakipi: Të them të drejtën e njoh shumë pak dhe nuk është se kam ndonjë konsideratë, ose jokonsideratë. Ose si ta them, nuk di të flas për këtë. E kam njohur shumë vite më parë kur u hap fjala në kohën e Luftës në Kosovë që u vra Veton Surroi dhe shqiptarëve u erdhi shumë keq, por pastaj siç ndodh gjithmonë në luftë, u përgënjeshtrua kjo, që u vra Vetoni dhe thanë, u vra Batoni.

Në fakt nuk kishte ndodhur me asnjërin për fat të Zotit lart. Batoni doli nga ishte futur, sa mbaroi lufta dhe pastaj unë e kam takuar për herë të parë me Fevziun tek Rogneri, me pantallona të shkurtra, në pranverë të ftohtë, shumë të ftohtë. Por thashë meqë liria kishte ardhur tani me dimensione të mëdha, shumë të mëdha në Prishtinë nuk pyeste as për të ftohtin. Dhe pastaj kështu e kam njohur. Herë me pantallona të shkurtra, herë me të gjata, në verë.

Mira Kazhani: Armand Shkullaku?

Ylli Rakipi: Për Shkullakun unë do të jem subjektiv në gjykimin tim, sepse e kam shumë mik. Është një nga miqtë e mi më të mirë dhe më të afërt.

Mira Kazhani: Fatos Lubonja?

Ylli Rakipi: E kemi konsideruar njëri-tjetrin. Kemi pasur vite më parë edhe ndonjë përplasje nga mënyra si vështrojmë. Njeriu është në lëvizje gjithmonë dhe ndodh që për gjëra të ndryshme, të ketë mendime të ndryshme në kohë të ndryshme.

Mira Kazhani: Mustafa Nano?

Ylli Rakipi: Nano është një mik i mirë i imi.

Mira Kazhani: Kujt do t`ia lije çelësin e shtëpisë nga këta personazhe?

Ylli Rakipi: Zakonisht unë kam njerëz në shtëpi.

Mira Kazhani: Hipotetikisht është si pyetje.

Ylli Rakipi: S`e di këtë. Po zakonisht dera mbyllet. Në çdo rast, çdo njeri e mbyll derën. Për shembull ti ia lë njeriu çelësin e shtëpisë? Shoqeje?

Mira Kazhani: Një njeriu që i besoj do t`ia lija patjetër. Një shoqeje të vërtetë do t`ia lija.

Ylli Rakipi: S`e kisha menduar këtë gjë.

Mira Kazhani: Tani atë humorin e ke të qëllimtë në emision apo e bën seriozisht?

Ylli Rakipi: Unë do ta them realisht, meqë është një pyetje shumë e mirë për mua. Ai nuk është një humor. Ai është një humor i zi, sepse ne jemi një shoqëri shumë e mbaruar. I gjithë ky grotesk Mira, nuk është i lidhur me humorin. Ky është një humor i zi që luhet mbi këtë vend. Unë kam edhe një rubrikë.

Mira Kazhani: E ke pasur që tek "Albania"?

Ylli Rakipi: Rubrika e Faik Konicës. Tani unë nuk e bëj dot si Faik Konica, por përpiqem ta bëj diçka. Këtu mund të shikosh gjëra që nuk i shikon në asnjë vend tjetër të botës. Nuk i shikon në Afrikë. Një pjesë e rilindasve tanë kanë një problem shumë të madh se ata e kanë himnizuar shqiptarin. Konica ka bërë të kundërtën. Nuk e donin se ky ka thënë të gjithë të vërtetat. Ç`jemi ne dhe ç`bëjmë. Ndërsa të tjerët e kanë himnizuar shqiptarin. Një figurë e madhe.

Mira Kazhani: Na pëlqen pak tallja. Edhe ti e ke kapur këtë tek emisioni, që njerëzit sa më shumë t`i tallësh, aq më shumë e pëlqejnë.

Ylli Rakipi: Jo, jo, në pjesën dërrmuese. Nga intervistat më të mira që kam unë janë me Edi Ramën. Është ndoshta kryeministri më i zotë që unë kam njohur këtu. Shumë i vështirë. Duhet të përgatitesh shumë. Unë përgatitem, ia thashë njëherë kur dolëm nga intervista e fundit, përgatitem për problemet ekonomike (ku nuk jam ekspert), me ekspertë shumë të mirë, deri në 10 ditë. Që duke ditur dhe çfarë do më thotë dhe çfarë do t`i them unë, që të mos dalë bosh. Dhe është njeri shumë i zoti e unë realizoj intervista shumë të mira. Por edhe me të tjerë. Ndërsa dukuritë e tjera, kur kjo shoqëri tregon sa e kalbur dhe e dekompozuar është, ne si gazetarë kemi për detyrë Mira, edhe ti e ke, edhe ti je pak cinike, se nuk e shikon ti, vetë nuk duket, edhe ti je pak cinike je.

Mira Kazhani: Nuk e mohoj.

Ylli Rakipi: Je, je. Je tani se unë e shoh. Edhe e drejtë ajo që shkruan, e shkruan mirë shumë, por duket ajo pjesa brenda cinizmi e të gjitha këto, po mirë bën. Ashtu e ke. Se është tharmi që ti ke, pjesa që ke. Dhe në këtë plan, emisioni im nuk ka kufij të tillë, a do ta kemi sot me humor?

Mira Kazhani: Të them të drejtën politika në Shqipëri meriton edhe del siç është, me fytyrën e saj të vërtetë, në emisionin tënd. Unë jam ndjekëse e emisionit tënd.

Ylli Rakipi: Mua më bëhet qejfi që ma thotë një gazetare e zonja.

Mira Kazhani: Në fillim e thashë diçka, por guxova, sepse është disi shumë personale pate një moment të jetës para disa vitesh kur luftove me shëndetin. Ylli, kur njerëzit kanë një problem shëndetësor dhe iu duhet të luftojnë, ndoshta edhe për jetën e tyre, çfarë reflektimi pate në këtë periudhë të jetës?

Ylli Rakipi: Është pyetje interesante për mua, meqë kam pasur diçka 5 vjet më parë. Vjen një moment kur vjen kjo gjëja, mos i ndodhtë asnjë njeriu, kur mendon që kaq ishte dhe njeriu duhet të pajtohet edhe me realitetin, me gjërat. Është e pabesueshme. Mendon se nuk ndodh. Është një luftë psikologjike e niveleve të jashtëzakonshme. Pastaj befas fillon të luftosh. Dhe këto janë nga luftërat më të vërteta që mund të bëjë njeriu në jetën e vet. Dhe ndodh që fiton.

Mira Kazhani: Cila është e bukura e Shqipërisë? Ajo gjëja më e mirë që ka Shqipëria, që s`e gjen në asnjë vend të botës? Në kontekstin social, mos u merr me natyrën.

Ylli Rakipi: Unë kur ikja disa kohë në Londër, një muaj, dy muaj, disa muaj dhe nuk kthehesha këtu, më hipte një shqetësim i madh që duhej të isha këtu. Pra, kjo që keni ndërtuar ne, sado ta shajmë, është e jona dhe të gjitha të këqijat që përmendëm dhe nuk i përmendëm, edhe të mirat që nuk i përmendëm, janë krijimi ynë.

Mira Kazhani: Në këtë intervistë, le ndonjë gjë pa thënë? Të mbeti mendja diku? Mos bëre ndonjë gjë gabim? Mos the ndonjë gjë që s`duhej?

Ylli Rakipi: Jo, jo absolutisht. Zakonisht unë them mendimin. Nëse kjo gjë nuk është bërë, pas disa kohësh bëjmë prapë.

Mira Kazhani: Faleminderit Ylli Rakipi!

Ylli Rakipi: I wish you all the best! Congratulations on the site, which is a very well-built Tiranapost site, but also on the initiative you have for these interviews you do with different people to bring as many characters as possible, which sometimes help it more than it helps the emptiness of the countless tables we have in the media!

* It is forbidden to republish this interview without the permission of the editor. Contact us by email [email protected]