Scientists are worried about a solar storm that could happen soon
2023-08-17 22:08:09
TiranaPost
Most solar storms are fairly harmless, but occasionally, the sun can send out extremely powerful storms. These are strong enough to cause widespread power outages and knock out satellites.
"It is more likely than usual that we will be hit by a super-strong storm in the coming years," the scientists say.
The Sun is always gassy and bloated and this is constantly sending solar energy towards Earth. But sometimes it is more serious. On an average day, its massive solar energy is dodged without causing much damage. But every now and then, the sun sends out a storm so powerful it can rip apart Earth's magnetic fields.
If such a storm were to hit tomorrow, it would cause technological chaos that could "cripple economies and threaten the safety and livelihoods of people around the world," according to NASA.
A major storm is more likely in the coming years
Three different solar events can all send high-velocity particles tangling Earth's magnetic fields: solar flares, coronal holes, or coronal mass ejections (CMEs) – large explosions on the sun.
If these collide with Earth, they can strip the Earth's ionizing layer which protects us from bad space weather. This can open the door for more charged particles to pour in.
"We're talking about a one-in-a-hundred-year event," said a professor of space physics at the University of Reading.
This type of severe geomagnetic storm can occur at any time. But it becomes more likely during a peak in solar activity, which occurs every 11 years when the sun's magnetic field lines become more tangled and twisted.
This tension increases the chance that the sun will create more sunspots, more CMEs, more solar flares, and more coronal holes. All of this could lead to a once-in-a-century event.
“Ngjarjet shumë më të forta nuk ndodhin çdo cikël,” tha Daniel Verscharen, një profesor i asociuar i fizikës së hapësirës dhe klimës në University College London.
“Por gjatë një cikli maksimal të fortë si ai që po vjen, ka më shumë gjasa të ndodhin disa nga ato ngjarje që shkaktojnë ndërprerje të energjisë këtu në Tokë,” tha ai.
Stuhitë gjeomagnetike më të fuqishme të regjistruara datojnë para internetit dhe flotës masive satelitore që shohim sot. Në sa më shumë infrastrukturë të mbështetemi, aq më të prekshëm jemi ndaj dështimit të saj.
Ngjarja Carrington e vitit 1859 konsiderohet gjerësisht si stuhia diellore më e fuqishme e regjistruar ndonjëherë. Por për shkak se kishte shumë pak infrastrukturë për të prishur, ajo shkaktoi mjaft pak dëme.
Megjithatë, ishte dramatike, operatorët telegrafikë morën goditje elektrike nga pajisjet e tyre dhe zjarret shpërthyen në stacionet telegrafike, ndërsa rrymat e krijuara nga stuhia kalonin nëpër tela.
Një stuhi tjetër e dukshme ndodhi në vitin 1989. Megjithëse kjo stuhi ishte më pak e fuqishme, ajo ishte më shkatërruese pasi çdo gjë mbështetej më shumë në rrjetet e energjisë dhe komunikimet globale.
Rritja e energjisë shkaktoi një ndërprerje të gjerë në Quebec që zgjati 12 orë dhe rrëzoi radion me valë të shkurtra. Kanadezët ishin të shqetësuar se Bashkimi Sovjetik po bllokonte sinjalet e radios në Rusi, një keqkuptim që mund të kishte qenë i rrezikshëm në Luftën e Ftohtë.
Që nga vitet ’90, mbështetja jonë në komunikimet, satelitët, rrjetet e energjisë dhe infrastrukturën tjetër të rëndësishme është rritur në mënyrë eksponenciale.
Nëse një stuhi e tillë ndodh sot, bota mund të presë të shohë ndërprerje të gjera të energjisë elektrike, satelitët të rrëzohen nga orbita dhe rrjetet e rëndësishme të komunikimit të ndërpriten, sipas NASA-s.
Pse shkencëtarët janë të shqetësuar për stuhinë e ardhshme diellore?
Aktiviteti i diellit është aktualisht në rritje dhe shkencëtarët janë veçanërisht të shqetësuar për ciklin e vazhdueshëm diellor.
Ky cikël pritet të jetë relativisht i moderuar, por tashmë është më aktiv se cikli i mëparshëm. Kjo do të thotë që dielli mund të bëhet më aktiv se sa ka qenë në dy dekadat e fundit.
Një faktor tjetër, sipas Verscharen, profesor i hapësirës, është se fushat magnetike të diellit janë gjithashtu të drejtuara drejt jugut. “Kjo do të thotë se grimcat e ngarkuara që dielli po dërgon kanë më shumë gjasa të mbajnë një ngarkesë magnetike që është në kundërshtim me fushën magnetike të Tokës”, tha ai. Kjo mund t’u japë grimcave më shumë mundësi për të thyer mbrojtjen e Tokës.
Është ende plotësisht e mundur që një stuhi një herë në shekull të kalojë këtë cikël diellor. Por kjo nuk do të thotë që ne do të ishim të sigurt nga dëmtimi.
Cikli aktual diellor tashmë po shkakton mjaft dëme. Shpërthimet e fuqishme diellore kanë shkaktuar ndërprerje të radios që mund të jenë shkatërruese për fluturimet në distanca të gjata që kalojnë mbi pole.
SpaceX i Elon Musk humbi gjithashtu 40 satelitë Starlink pasi një stuhi diellore shkaktoi zgjerimin e atmosferës, duke rritur tërheqjen e satelitëve dhe duke shkaktuar djegien e tyre para se të përdoreshin.
“Të gjitha këto lloje efektesh mund të kenë ndikime të mëdha financiare”, tha Verscharen.
Shkencëtarët po garojnë kundër orës
Cikli aktual pritet të arrijë kulmin rreth vitit 2025. Stuhitë gjeomagnetike kanë më shumë gjasa të ndodhin pasi dielli po zbret nga një kulm, tha Verscharen.
Deri atëherë, vendet në gjerësi më të larta si SHBA-ja, Kanadaja, Suedia dhe Britania e Madhe duhet të jenë veçanërisht të kujdesshëm, sa më e lartë të jetë gjerësia gjeografike e vendit, aq më e prekshme është nga moti diellor, tha Verscharen.
Megjithatë, ka mënyra për të zbutur stuhitë më të këqija. Me një paralajmërim të mjaftueshëm, operatorët mund të vendosin masa për të mbrojtur infrastrukturën nga efekti më i keq i stuhive diellore. Ata mund të fikin rrjetet e energjisë në mënyrë strategjike, të ridrejtojnë aeroplanët ose të lëvizin satelitët.
Shkencëtarët si Verscharen dhe Owens tani janë në garë për të kuptuar se çfarë i bën ngjarjet diellore më të fuqishme, në mënyrë që ato të përmirësojnë sistemet tona të përparuara të paralajmërimit.
Agjencia Europiane e Hapësirës po kërkon gjithashtu të lëshojë satelitin Vigil, i cili do të shkojë pas diellit për të dalluar njollat e diellit dhe vrimat koronale potencialisht të rrezikshme disa ditë përpara se ato të dalin në pamjen e Tokës.
"With a combination of better forecasting, better understanding of space weather, and paying more attention especially from the private sector that is now growing in space, these things should be avoided," Verscharen said.
