Shënime në Blog

An emergency exit for humanity

Siç e qartëson edhe katastrofa që po ndodh në jug të Irakut ku temperaturat në korrik kaluan pesëdhjetë gradë dhe në të njëjtën kohë ra rrjeti elektrik duke ndalur punën e frigoriferëve, kondicionerëve dhe ndriçimit, për të shmangur shpërthimet e revoltave sociale nevojitet një aparat shtetëror i aftë për të garantuar një minimum mirëqenieje për njerëzit në kushte të vështira.
An emergency exit for humanity

By Slavoj Zizek / Recent data tells us that even after the vaccine is delivered, we can not afford to calm down completely. The pandemic is not over (the number of infections is increasing and maybe more closures await us) and other disasters appear on the horizon. In late June, in the northwestern United States and southwestern Canada, a heat bubble - a meteorological phenomenon in which high pressure compresses hot air causing temperatures to rise - brought the thermometer to fifty degrees. celcius, making Vancouver hotter than the Middle East.

This phenomenon is the culmination of a wider process. In recent years, northern Scandinavia and Siberia have regularly exceeded thirty degrees. The World Meteorological Organization is trying to verify a new record of maximum temperatures at the Arctic pole after the Vechojansk station in Siberia recorded 38 degrees on June 20th. In the Russian city of Ojmjakon, considered the coldest settlement on Earth, the temperature reached 31.6 degrees, more than ever. Simply put, climate change is blushing the northern hemisphere.

The heat bubble is a local phenomenon, but comes as a result of a global climate trend that depends on human intervention on natural cycles. If it is true that the climate is overheating, this process culminates through extreme local phenomena, which will sooner or later create a chain of critical global moments. In order not to get caught up in the conversation, we have to get used to living with several crises at the same time.

If we look at the data clearly, we can only come to one conclusion: every living thing has death as its ultimate exit (which is why Derek Humphry has titled his book on Assisted Death “Euthanasia: The Exodus of Security ”, 1993). Ecological crises open the realistic perspective of a final exit (collective suicide) for humanity. But is there a final way out of our path to defeat? Or is it too late and we can do nothing but a painless suicide?

What should we do? First of all, to reject the cliché that we are part of nature and not its center. According to this idea, to combat climate crises, we must change our way of life: to put an end to individualism, to develop new ways of solidarity, and to accept our modest role on this planet. As Judith Butler wrote, "a world livable to humans depends on a thriving Earth that does not have human beings at its center."

But is it not true that global warming imposes on us collective interventions that will have consequences on the delicate balance between life forms? When we say that temperature rise should be kept below two degrees, we are talking as if we were the overseers of life on Earth and not one of the species living here. The regeneration of the planet depends on this titanic task. If we have to worry about life on water and in the air, it means that we are what Marx defines as "universal beings", capable of coming out of ourselves and being perceived as a secondary moment of the nature universe.

Të kërkojmë strehim në modestinë e vdekshmërisë sonë është një dalje iluzionare që do të na shpjerë në katastrofa. Për sa kohë jemi qenie universale, duhet të mësojmë ta pranojmë ambientin në gjithë kompleksitetin e tij, që përfshin atë që ne perceptimë si ndotje përtej asaj që nuk mund ta percetojmë sepse është ose shumë e vogël ose shumë e madhe, pikërisht ato që filozofi britanik Timothy Morton i quan “hiper-projektet”.

Për Morton të jesh ekologjist nuk do të thotë “të kalosh kohë në një rezervuar natyror dhe të pakontaminuar, por të vlerësosh barin që çel mes çarjeve të asfaltit dhe më pas të vlerësosh asfaltin. Është pjesë e botës dhe është pjesë e jona. Realiteti popullohet nga të huaj të çuditshëm, gjëra që njihen por misterioze. Kjo çudi e çuditshme”, shkruan Morton, “është një element i pakthyeshëm i secilit shkëmb, pemë, statuje plastike të lirisë apo vrime të zezë që mund të hasë një person. Duke pranuar atë, ne largohemi nga idea e kërkimit për të menaxhuar objektet dhe shkojmë drejt mësimit për t’i respektuar në papërsosmërinë e tyre”.

Morton përfshin në kategorinë e natyrës të gjitha ato që janë të frikshme, të këqija apo artificiale. Një përzierje e këtyre elementëve është fati i minjve në Manhattan gjatë pandemisë. Manhattan është një sistem i gjallë i qenieve njerëzore, buburrecave dhe miliona minjve. Gjatë izolimit të parë, restorantet u mbyllën dhe minjtë që jetonin me mbeturinat e koshave, u privuan nga burimi i jetesës. Kjo solli një uri masive, gjë që bëri që shumë minj të hanin të vegjëlit e tyre. Mbyllja e restoranteve rezultoi një katastrofë për minjtë.

Një incident i ngjashëm kishte ndodhur edhe në të shkuarën. Në vitin 1958, qeveria kineze i shpalli zogjtë si “kafshë publike të kapitalizmit” dhe nisi një fushatë të gjerë për shfarrosjen e harabelave të cilët dyshoheshin se hanin drithërat. U shkatërruan foletë dhe vezët e harabelave, ndërsa zogjtë u vranë. Këto sulme shkatërruan popullsinë e harabelave, duke i çuar pothuajse në zhdukje. Megjithatë në vitin 1960 drejtuesit e lartë kinezë, kur pas nisjes së fushatës për shfarrosjen e tyre panë se sasitë e orizit të mbledhur në vend se të rriteshin, ishin më të ulëta, u detyruan të kuptojnë se harabelat hanin edhe sasi të mëdha insektesh. Vrasja e harabelave prishte ekuilibrin biologjik, ndërsa insektet shkatërronin plantacionet. Pa harabelat që t’i hanin, shpërthyen karkalecat duke shkatërruar fshatrat dhe duke përforcuar problemet ekologjike të shkaktuara nga keqpërdorimi i tepruar i helmeve dhe pesticideve. Mendohet se çekuilibri ekologjik e përshkallëzoi urinë e madhe kineze, gjatë së cilës sipas vlerësimeve vdiqën 15 deri në 55 milionë njerëz.

Kështu pra, ne duhet të pranojmë se jemi një prej shumë specieve në planet, por në të njëjtën kohë të veprojmë si mbikëqyrës të jetës në Tokë. Duke parë se nuk kemi qenë në gjendje të gjejmë rrugëdalje të tjera (temperaturat rriten, oqeanet janë gjithmonë e më të ndotur etj.,) duket gjithmonë e më e mundshme që dalja e fundit përpara asaj përfundimtare (pra vetëvrasjes kolektive) do të jetë një lloj komunizmi lufte. Nuk flas për rehabilitimin apo vazhdimin e “socializmit të vërtetë” të viteve ‘1900 dhe aq më pak të përshtatjes globale të modelit kinez, por për masa të diktuara nga situata ku jetojmë.

Kur përballemi me një kërcënim për ekzistencën tonë, hymë në një gjendje emergjence si në kohë lufte, që mund të zgjasë për vite të tëra. Për të garantuar kushtet minimale të mbijetesës sonë është e pashmangshme të angazhojmë të gjitha resurset nëse duam t’i bëjmë rezistencë problemit të zhvendosjes së dhjetëra apo qindra milionë njerëzve për shkak të ngrohjes globale. Përgjigja ndaj flluskës së nxehtësisë në Shtetet e Bashkuara dhe në Kanada nuk do të duhet të përfshijë vetëm zonat e goditura, por të synojë kauzat globale.

Siç e qartëson edhe katastrofa që po ndodh në jug të Irakut ku temperaturat në korrik kaluan pesëdhjetë gradë dhe në të njëjtën kohë ra rrjeti elektrik duke ndalur punën e frigoriferëve, kondicionerëve dhe ndriçimit, për të shmangur shpërthimet e revoltave sociale nevojitet një aparat shtetëror i aftë për të garantuar një minimum mirëqenieje për njerëzit në kushte të vështira.

Të gjitha këto gjëra mund të arrihen vetëm përmes një bashkëpunimi ndërkombëtar, kontrolli social, rregullimi i bujqësisë dhe industrisë, transformimi i zakoneve tona të ushqyerjes – si për shembull më pak konsum mishi – një mbulim shëndetësor global e kështu me radhë. Është e qartë se e vetme demokracia përfaqësuese nuk do të jetë e mjaftueshme për të kryer këtë detyrë. Një pushteti ekzekutiv shumë më të fortë dhe të aftë për të kryer detyra në periudha afatgjata, do të duhet t’i bashkëngjitet një vetë-organizim i njerëzve dhe një organizëm ndërkombëtar i aftë për t’u ngritur mbi vullnetin e shteteve të veçanta.

Nuk po flas për një qeveri globale. Një entitet i tillë do të nxiste një korrupsion të madh. As nuk po flas për braktisjen e tregjeve. Konkurrenca duhet ta luajë rolin e saj, edhe pse e rregulluar dhe e kontrolluar. Atëherë pse të përdoret termi “komunizëm”? Sepse ajo që duhet të bëjmë përmban katër aspekte të një regjimi radikal.

Së pari ekziston një dimension vullnetar: ndryshimet e nevojshme nuk rrënjosen në asnjë nevojë historike, por do të arrihen kundër tendencës spontane të historisë. Siç ka thënë Walter Benjamin, duhet të ngremë frenën e dorës së historisë. Pastaj është barazia: solidaritet global, mbulim shëndetësor global dhe një jetë për të qenë për të gjithë. Vijnë elementë të asaj që liberalëve nuk mund t’u duket veçse si “terror”, shija e së cilës na u bë më e zakonshme me pandeminë: kufizimi i shumë lirive personale dhe modeleve të kontrollit. Në fund, është besimi te njerëzit. Pa pjesëmarrjen e njerëzve të zakonshëm, e gjitha do të shkonte dëm.

It is not a dystopian vision, but the result of a simple assessment of the conditions in which we find ourselves. If we do not follow this path, what we are already observing in Russia and the United States will happen: the ruling elite is preparing for its survival in giant underground bunkers in which thousands of people can live, on the grounds that government activity should continue even in these conditions. Our elites are organizing for this scenario. This means that they know that the alarm bells are ringing.

* Slavoj Zizek is a Slovenian philosopher, sociologist and academic. A scholar of Marxism, German idealism, and Lecanian psychoanalysis, he is known for dealing with current issues by combining philosophical concepts with popular culture. The article was translated into Albanian by Erjon Uka.