The attack on globalization is a mistake!
Borxhi publik dhe privat ka arritur në 420% të PBB-së botërore. Në vitet 1970 ishte mesatarisht 100% në vendet e industrializuara. Ka luajtur një rol të madh teprica e financave në dëm të ekonomisë reale.
2023-02-03 19:59:30
Erjon Uka
"My job as an economist is to study risks and warn governments and peoples about their consequences. It is up to public opinion to verify whether this then looks like excessive pessimism. I don't think I've been wrong many times."
Nouriel Roubini, the guru of "New York University" gained world fame for predicting the financial crisis of 2008 after the loan scandal and bankruptcy of "Lehman Brothers" in America and which gradually spread throughout the world, interwoven in a diabolical way in Europe ( first in Greece and then in Italy) with the problem of sovereign debts.
Since then we have been living in a state of "permacrisis", i.e. a continuous crisis, the last part of which is inflation caused by the energy crisis, which itself was caused by the war in Ukraine.
Professor, the war in Ukraine represents the mother of all crises, and resembles a pandemic. On how many other fronts should we open our eyes?
Other factors such as global uncertainty and destabilization are still unresolved, starting with public and private debt which has reached 420% of world GDP. In the 1970s it averaged 100% in industrialized countries. However, we faced two successive oil crises - in 1973 after the Kipur War and in 1979 with Khomeini's return to Tehran - with generally reasonable consequences. While today the debts have entered an unstoppable upward spiral.
What does it feed on?
The excess of finance has played a major role to the detriment of the real economy. Like the long period in which interest rates remained at zero, going into debt was almost a liability and the markets seemed drugged. It was as if the sense of money was lost: consider cryptocurrencies, bitcoin and others, which are neither assets nor securities, but simply a scam, "shit-money". It is unbelievable how many people have fallen into this toxic trap that has further polluted the already unstable global financial framework.
And then inflation came, with Putin's tanks...
Jo vetëm kaq. Që në rimëkëmbjen zemërake nga pandemia, le të themi në vitin 2021, ishin shfaqur pengesa në zinxhirin e furnizimit dhe mungesa e prodhimit, mbi të gjitha sepse Kina u rihap me vonesë, gjë që solli rritjen e çmimeve. Më pas filloi sulmi brutal kundër Ukrainës, i cili përveçse i tronditi të gjithë, shkaktoi një rritje të mëtejshme të energjisë, ushqimit dhe plehruesve bujqësorë. Dhe përveç përjashtimit të Rusisë nga çdo rrymë zhvillimi për kushedi sa vite, ajo ka rindezur tensionet me Kinën, e akuzuar për paqartësi, pikërisht në kohën kur po tentohej të shërohej si paciente. Kështu, teksa ajo që tani është bërë një “proxy war”, një luftë NATO-Rusi dhe një luftë e dytë e ftohtë me Kinën ka nisur, i gjithë Perëndimi po përjeton një periudhë stagflacioni: inflacion i lartë, rritje e ulët, frikë e madhe. Kjo është përzierja më e keqe, jo vetëm për ekonominë. Pasoja tjetër është fundi i globalizimit, të paktën i një globalizimi i shëndetshëm dhe pozitiv.
Pse është diçka e keqe të vëmë në dyshim globalizimin?
Është e vërtetë që mund të ketë pasur disa pasoja margjinale, por gjatë dekadave globalizimi ka nxjerrë miliarda njerëz nga uria në Kinë apo Indi, sepse ka hapur tregtinë, tregjet e punës dhe për shkak se e kundërta e tij, pra fragmentimi i botës që megjithëse mund të mbetet e ndërlidhur, çon në proteksionizëm dhe izolim. Janë të njëjtat fenomene që e bëjnë Europën e bashkuar dhe kohezive më të fortë se shumë shtete të mbyllura dhe grindavece. Sillni ndër mend katastrofën Brexit.
Mes rreziqeve më të mëdha, qartësisht nuk harroni edhe ndryshimin klimatik. A janë ndalur apo jo investimet në këtë sektor, qoftë edhe vetëm nga frika e të ngelurit në të ftohtë?
Duhet bërë një dallim: praktika e investimeve të improvizuara është përhapur mes kompanive për të fituar mirënjohjen e opinionit publik duke u mburrur me titullin e përputhshmërisë dhe pastrimin e ndërgjegjes, i ashtuquajturi “green-washing”. Ose më së shumti me “green-wishing”, investime me mirëbesim, por të bazuara vetëm në një shpresë të thjeshtë se do të bëjnë diçka për mjedisin.
Duhet nisur prej diku...
Ka shumë variabla. Për shembull, ndonjëherë kërkimi për metalet e nevojshme për tranzicionin mjedisor, siç është litiumi për bateritë e makinave elektrike, realizohet duke shpenzuar sasi të çmendura energjie.
A mund ta mbyllim me disa fjalë optimizmi? Është e vështirë të gjesh të tilla në librin tuaj...
Duket një paradoks: e njëjta inteligjencë artificiale që unë e përfshij ndër kërcënimet sepse shkatërron punët përmes robotëve dhe automatizimit, anasjelltas mund të na ndihmojë të ndërtojmë një të ardhme më të mirë. Sepse na çliron nga angazhimet stresuese, por mbi të gjitha sepse mund të garantojë një kapërcim cilësor dhe sasior në rritjen e përgjithshme të ekonomive, pra më shumë vende pune, më të mirëpaguara dhe më prestigjioze, më shumë zhvillim industrial, përmirësim të kujdesit social dhe shëndetësor. Me kusht që të përdoret dhe të qeveriset me... inteligjencë (njerëzore)”.
*Nouriel Roubini is an American economist. He is a professor at New York University, and also head of the consulting company "Roubini Macro Associates LLC". He worked as an advisor under the administration of Bill Clinton and Barack Obama, while he recently published the book "Catastrophe". The interview was translated into Albanian by Erjon Uka.
