Opinion

Why America has a debt ceiling, and why it risks bankruptcy from time to time

Why America has a debt ceiling, and why it risks bankruptcy from time to time

By Steven Pressman/ Republicans and Democrats are once again arguing fiercely about the US debt ceiling, putting the country's financial stability at risk. Treasury Secretary Janet Yellen recently stated that June 1 is the "deadline" for reaching a compromise on raising the current debt limit, currently set at $31.38 trillion, to avoid a default that would be unprecedented in the history of this country.

The government hit that limit in January, and has since used "extraordinary measures" to keep paying its bills. Last-minute negotiations between the White House and Republicans have been largely fruitless as conservatives in Congress are pushing for major spending cuts and policy changes.

Meanwhile, President Joe Biden insists on lifting the debt ceiling, without making it conditional on anything. Negotiations are expected to continue in the coming days. So what is the debt ceiling, and why it may be time to lift it.

What is the debt ceiling?

Just like us citizens, governments must borrow when they spend more money than they raise. They do this by issuing bonds, that is, securities that promise to pay money to their holders in the future, as well as make regular interest payments.

Government debt is the total amount of all borrowed money. The debt ceiling, which Congress set a century ago, is the maximum amount the government can borrow. It is a maximum limit for the national debt.

What is the national debt?

US government debt of $31.38 trillion is about 22 percent more than the value of all goods and services that will be produced in the US economy this year. About a quarter of this money, the government actually owes itself.

The Social Security Administration has accumulated a surplus and invests the extra money, currently $2.8 trillion, in government bonds. Even the Federal Reserve holds $5.5 trillion in treasury branches around the country. The rest is public debt.

As of October 2022, foreign countries, companies and individuals held $7.2 trillion of US government debt. Japan and China are the largest holders, with about $1 trillion each. The rest is owed to American citizens and businesses, as well as federal and state governments.

Why is there a limit on borrowing?

Përpara vitit 1917, Kongresi autorizonte qeverinë që të merrte hua një shumë fikse parash për një afat të caktuar. Kur shlyhej borxhi, qeveria nuk mund të merrte përsëri hua pa kërkuar paraprakisht miratimin e Kongresit. Akti i Dytë i Bonove të Lirisë i vitit 1917, i cili krijoi tavanin e borxhit, e ndryshoi këtë rregull.

Ai lejoi një zgjerim të vazhdueshëm të borxhit edhe pa miratimin e Kongresit. Kongresi e miratoi këtë masë për ta lejuar presidentin e atëhershëm Woodroë Wilson të shpenzonte paratë që ai i konsideronte të nevojshme për të luftuar në Luftën e Parë Botërore, pa pritur të vepronin ligjvënësit që shpeshherë mungonin në sallë.

Megjithatë, Kongresi nuk donte t’i jepte presidentit një çek të bardhë, ndaj e kufizoi huamarrjen në 11.5 miliardë dollarë dhe kërkoi miratimin e një ligji të ri për çdo rritje të re. Që nga ajo kohë, tavani i borxhit është rritur me dhjetëra herë, dhe madje është pezulluar në disa raste. Ndryshimi i fundit ndodhi në dhjetor 2021, kur u rrit në 31.38 trilion dollarë.

Çfarë ndodh kur SHBA-ja e prek këtë “tavan”?

Sa herë që SHBA-ja i afrohet kufirit maksimal të borxhit, Sekretarja e Thesarit mund të përdorë “masat e jashtëzakonshme” për të ruajtur paratë e gatshme, një lëvizje që ajo që nisi më 19 janar të këtij viti. Një masë e tillë, është mos-financimi i përkohshëm i programeve të daljes në pension për punonjësit e qeverisë.

Pritshmëria do të jetë që sapo të rritet tavani i borxhit, qeveria do të mbushë diferencën. Por kjo do të blejë vetëm një sasi të vogël kohe. Në rast se tavani i borxhit nuk rritet përpara se Departamenti i Thesarit të shterojë opsionet e tij, do të duhet të merren vendime se kush paguhet me të ardhurat ditore nga taksat.

Huamarrja e mëtejshme, nuk do të jetë më e mundshme. Punonjësit e qeverisë ose kontraktorët mund të mos paguhen plotësisht. Mund të pezullohen kreditë për bizneset e vogla apo studentët. Kur qeveria nuk mund të paguajë dot të gjitha faturat e saj, ajo është teknikisht në kushtet e mospagimit.

Politikë-bërësit, ekonomistët dhe Wall Street janë të shqetësuar nga një krizë e mundshme financiare dhe ekonomike me pasoja katastrofike. Shumë njerëz druhen se mospagimi i faturave nga qeveria do të kishte pasoja të rënda ekonomike, rritje të normave të interesit, tregje financiare në panik, dhe ndoshta edhe një krizë të thellë ekonomike.

Në rrethana normale, sapo tregjet hyjnë në panikun, Kongresi i SHBA-së dhe presidenti hidhen zakonisht në veprim. Kjo është ajo që ndodhi në vitin 2013, kur republikanët kërkuan ta përdorin tavanin e borxhit për të zhvlerësuar Aktin e Kujdesit të Përballueshëm të presidentit Barack Obama.

Por ne nuk jetojmë më në kohëra politike normale. Partitë kryesore politike janë më të polarizuara se kurrë, dhe lëshimet që Mccarthy ka bërë për republikanët e krahut të djathtë, mund ta bëjnë të pamundur arritjen e një marrëveshjeje për tavanin e borxhit.

A ka ndonjë mënyrë më të mirë?

One possible solution is a legal loophole that allows the US Treasury to mint platinum coins of any denomination. If the US Treasury were to cut a $1 trillion coin, and deposit it in its bank account at the Federal Reserve, the money could be used to pay for government programs or to repay holders of government bonds.

It can even be justified by referring to Section 4 of the 14th Amendment to the US Constitution: "The validity of the public debt of the United States ... shall not be questioned." Few countries have a debt ceiling like the US. So other governments function effectively without it.

America can do the same. The debt ceiling is dysfunctional and periodically puts the US economy at risk due to political posturing. The best solution would be to completely remove the debt ceiling. Congress has recently passed spending and tax bills that require taking on even more debt.

And why should we also approve additional borrowing? It must be remembered that the original debt ceiling was put in place because Congress could not meet quickly enough to approve the spending necessary to wage a war. In 1917, travel across the US was most often done by train, and it took several days to get to Washington. That made some sense then. Today, when Congress can vote online from home, that is no longer the case.

Originally published on bota.al