Are the moral choices we make driven by logic or emotion?
2024-11-28 19:03:12
TiranaPost
When was the last time you did something moral? Take a moment to reflect on your day and take out some good things. It can be a small act, like opening a door for a colleague, or a bigger one, like offering comfort or support to a friend in need. Keeping that act in your head, ask yourself why you did it. Why did you do something good? What mental or emotional processes led you to do it?
It is not an easy question and, as with all difficult questions, there is a rich philosophical literature on the subject. Generally, the debate falls into two camps: those who think we are motivated to do good by our feelings and those who think we are motivated by reason. But what evidence is there for each version? What can data scientists and empiricists add to the debate? This is exactly what philosopher Rodrigo Díaz explored in his recent paper, "Do Moral Beliefs Motivate Action?"
Moral beliefs and moral emotions
Diaz opens his study with an example: Imagine you are a father and your daughter tears up your precious, favorite book. You think about punishing him physically, but don't. What stopped your hand? Was it your belief that parental violence is morally wrong, or your personal concern about the use of physical force? In other words, was it something you believed or something you felt?
The question revisits something that David Hume raised in the 18th century when he distinguished between passions and reason when it comes to being moral. The humane position is that passions always win. As he said: "Reason is and must be only the slave of the passions, and can never claim any other duty than to serve and obey them." This means that a father refrains from beating his daughter because he simply doesn't want to—and his moral belief that "hitting is wrong" is what Diaz calls merely "an incentive or motivator."
Hume's position is not quite the same as egoism – the philosophical view that actions are morally right if they promote your own interest. Just because we are "slaves" to our passions does not mean that those passions are inherently selfish. Diaz gives an example: “You can go visit your relatives in the hospital just because you want to support them and that doesn't mean you're selfish, nor do you do it just because it makes you feel good. You might not even expect to get any pleasure out of it, actually.”
Natyrisht, jo të gjithë janë dakord me Hume-n dhe pozicioni “anti-humean” është se besimet tona morale kanë një forcë motivuese të vetën – ne bëjmë gjëra të mira sepse kjo është ajo që besojmë, edhe nëse është në kundërshtim apo nuk ka lidhje me ndjenjat tona për çështjen. Unë nuk e shkelmoj macen e mikut tim sepse besoj se abuzimi me kafshët është i gabuar, jo thjesht sepse jam kundër.
Steka poshtë, steka lart
Të dy pozicionet kanë disa nga filozofët më të mëdhenj në histori në mbështetjen e tyre. Por, siç e thotë Diaz, “kufizimet [e të dyjave] mund të adresohen duke studiuar sjelljen aktuale morale duke përdorur metoda kërkimore empirike”. Për të testuar se cili pozicion është më i saktë, Díaz mori të dhënat nga dy studime të fundit, një që përfshin sjelljet e njerëzve gjatë bllokimeve të COVID-19 dhe i dyti që përfshin “Lojën e Diktatorit”.
Në eksperimentin e parë, Díaz dhe Cova synuan të matnin nëse njerëzit ndiqnin rekomandimet shëndetësore për COVID-19 (të tilla si shmangia e kontaktit të ngushtë ose larja e duarve) për shkak të bindjeve të tyre morale rreth dëmit (pra që do të mbronte njerëzit e dobët), si dhe reagimet emocionale ndaj situatave që përfshijnë dëm (sa do ta dëmtonte personalisht jetën e tyre). Punimi zbuloi se “kur besimet morale dhe emocionet morale u përdorën si variabla të pavarur, vetëm emocionet morale kishin një efekt të rëndësishëm te pjesëmarrësit”. Me fjalë të tjera, është një pikë për Humen; arsyeja jonë (besimet morale) është skllav i pasioneve tona.
Eksperimenti i dytë përfshinte lojën e diktatorit, ku pjesëmarrësve iu kërkua të shpërndanin bileta lotarie mes tyre dhe një pjesëmarrësi tjetër, i cili nuk kishte bileta. Loja u luajt dy herë: një herë me shanse të ulëta (një shans për të fituar 10 £) dhe një herë me shanse të larta (një shans për të fituar 300 £). Para se të luanin, pjesëmarrësit renditën bindjet e tyre të ndryshme morale rreth drejtësisë dhe përgjigjet e tyre emocionale ndaj padrejtësisë. Ajo që zbuloi Díaz ishte se në lojën me shanse të ulëta – d.m.th., kur nuk kishte shumë rëndësi – pjesëmarrësit ishin të motivuar kryesisht nga arsyeja. Por në lojërat me shanse të larta, dominuese ishte ndjenja.
Vendi i shoferit
Rezultatet e studimit të Díaz nuk e zgjidhin mjaftueshëm debatin e gjatë mijëvjeçar, por sigurisht që ato e kthejnë pak peshoren. Ndërsa ne mund të dëshirojmë ta mendojmë veten si qenie racionale të udhëhequra nga parimet tona morale, rezultatet sugjerojnë se emocionet tona shpesh kanë fjalën e fundit, veçanërisht kur pasojat janë më domethënëse.
Gjetjet e Diazit sfidojnë pikëpamjen se besimet tona morale janë motivuesit kryesorë të veprimeve tona. Siç thotë Diaz, “Rezultatet e studimeve të mia sugjerojnë se forca motivuese që shpesh i atribuohet besimeve morale sigurohet në të vërtetë nga emocionet morale që ndodhin së bashku”. Kjo tregon se ndërsa ne mund të besojmë që po veprojmë për shkak të ndjenjës së detyrës morale, shpesh janë reagimet tona emocionale që na nxisin për veprim.
Ultimately, Diaz's paper invites us to rethink the way we think about moral motivation. It challenges the notion that only our beliefs can drive us to do good. And, as mentioned earlier, that doesn't make us all selfish. And that doesn't diminish the idea of morality—we can still be passionately motivated to do great, selfless things for others. But it presents a less rational view of people than some might like.
Originally published on bota.al
