Shënime në Blog

Experience and faith, lessons from the Far East

Experience and faith, lessons from the Far East

By Erjon Uka / There is a set of questions that are almost never avoided in conversations about the coronavirus: How is it explained that it is not yet known what it is? Why is there not yet a vaccine? How is it possible that his identity has not yet been established?

And unfortunately, those who like me do not believe that this is a virus thrown by helicopters at night, that is part of a long-term global conspiracy to reduce the global population, that is designed to take control of people's lives or that the vaccine is being held hostage by the American election, they do not find it easy to give such simple answers.
The assumption underlying questions of this nature, whether openly expressed or even involuntary, is that humans are in control of everything and science must have the answer to everything. Part of this assumption is true because yes, humans have reached the highest point of knowledge, control, and scientific exploration ever before in history, but this deduction is not equivalent to the assertion that scientists have the answers to every question and humans control the rest of the biosphere.

Dy lexime të shkurtra dje nga dy njerëz të shkencave ekzakte, e përforcojnë këtë mendim. I pari, matematikani dhe fizikani John Barrow i ndarë nga jeta në muajin shtator për shkak të kancerit, pak përpara se të ndërronte jetë regjistroi një mesazh të fundit, ku ndër të tjera pranonte se ligjet e natyrës janë të thjeshta, të sakta dhe simetrike, por efektet e tyre janë çuditërisht të ndërlikuara dhe të palimituara për pasojat që mund të shkaktojnë. Prandaj është kaq i vështirë deshifrimi i botës përreth nesh, është e vështirë të matesh me biologjinë, psikologjinë apo gjenetikën.

I dyti, Carlo Rovelli, fizikani më i famshëm italian që prej kohësh jeton në Francë, i cili ashtu si kolegët e tij një pjesë të frymëzimit nuk ka si të mos e marrë nga Galileu, thoshte në një intervistë se shkenca ecën përpara përmes provave dhe gabimeve. Ajo përfaqësohet nga njohuritë që kemi aktualisht. “Nëse do të dinim gjithçka, do të dinim me siguri nëse do të bjerë shi pas një jave. Nuk e dimë. Është prej të çmendurish të mos pranojmë limitet e dijes, apo të fajësojmë ndonjë shkencëtar përse nuk di gjithçka. Nuk duhet ta ngatërrojmë shkencën me fytyrat e disa shkencëtarëve që shkojnë në studio televizive apo japin intervista duke shprehur opinione politike mbi argumente të nxehta. Shkenca funksionon përmes diskutimit dhe ndërtimit të konsensusit përmes diskutimit”, thoshte Rovelli.

Dhe është e vërtetë. Për zgjidhjen e situatës, derisa të kemi vaksinën, ka alternativa shkencore apo politike. Karantina, alternativa klasike që na vjen nga Mesjeta, është një zgjidhje. Por a do të sakrifikojmë lirinë, shëndetin mendor, ekonominë në këmbim të shëndetin fizik? Kjo është një zgjidhje politike, e gjithmonë politika është e ndryshme duke ndarë e përçarë.

Një ndër esetë më të mira të shkruara gjatë asaj që tani quhet “vala e parë” e pandemisë është ajo e Ivan Krastev, politolog bullgar, me disa teza të thjeshta dhe të qarta. Me ftohtësinë e një vëzhguesi larg palëve dhe emocioneve, ai hidhte poshtë lidhjen mes llojit të udhëheqjes politike dhe rezultateve të menaxhimit të krizës. Qeveri autoritare si ajo e Iranit dështuan, autokraci si Singapori patën sukses, demokracitë si SHBA dhe Italia u shpartalluan, ndërsa Gjermania, Korea e Jugut dhe Tajvani e administruan shumë mirë.

Pra cili ishte çelësi i suksesit? Eksperienca e disa vendeve në menaxhimin e krizave të ngjashme epidemike, si Sars në vitet 2002-2003, përkthyer në ligje dhe protokolle të mirëmenduara dhe besimi i qytetarëve te qeveritë e vendeve të tyre. “Suksesi i një qeverie në kontrollin shoqëror varet më shumë nga pajtimi vullnetar sesa nga shtrëngimi i imponuar”, shkruante Krastev pak muaj më parë.

Edhe rezultatet e “valës së dytë”, ku Lindja e largët, me eksperiencën e dy dekadave më parë dhe me besimin e qytetarëve te autoritetet, tregojnë se po e menaxhon thuajse në mënyrë të përsosur këtë krizë.

Sipas një studimi të Universitetit të Cambridge, mënyra më eficente e mbrojtjes nga Covid vjen nga Tajvani, me 24 milionë banorë, por me vetëm 535 të infektuar dhe vetëm 7 viktima. Kjo falë një politike “agresive” të gjurmimit, të testimeve, të vendosjes së maskave dhe distancimit social, të karantinimit dhe gjurmimit. Po ashtu Korea e Jugut “i falet” strukturave eficente për të kryer tamponët, teknologjisë së avancuar, gjurmimit elektronik dhe respektit të qytetarëve ndaj autoriteteve, me mbi 50 milionë banorë, në fillim të muajit nëntor numëron rreth 27 mijë infektime dhe 477 humbje jete. Në Singapor, gati gjysma e popullsisë ka shkarkuar edhe aplikacionin e gjurmimit.

As far as the forecast can be believed at the moment, the IMF says that after the economic downturn of 2020 we will have an ongoing rapid recovery thanks to the flexibility shown by different production sectors. But this winter, health systems are once again being put under strong pressure by the high number of infections, while the exhaustion of doctors and nurses is greater than before.

Apparently the dilemma "security or freedom" so well articulated by the Spanish writer Javier Cercas, is still relevant, as we should be aware of the political and scientific solutions that are offered to us, in anticipation of the vaccine.

With a technique so sophisticated that it operates even in the presence of a mask.

* The article is not allowed to be reposted without the permission of the editor and author